Histamine intolerantie | Symptomen en testen

Wat is histamine intolerantie?

Histamine intolerantie in een afwijking waarbij het lichaam te weinig van het DAO- enzym kan aanmaken. (1) Het DAO- enzym helpt bij de afbraak van histamine en voorkomt dat het histamine-gehalte te hoog oploopt. Bij histamine intolerantie is de kans vergroot dat histaminewaardes te hoog worden waardoor deze boven een drempelwaarde uitkomen.

De histaminedrempel ligt niet vast en is voor iedereen anders.

Wat is histamine?

Histamine is een stof die het lichaam aanmaakt vanwege meerdere redenen. Histamine heeft een functie in het:

• Maagdarmkanaal (maagzuur aanmaak)
• Zenuwstelsel (als neurotransmitter)
• Immuunsysteem.

Vooral de functie in het immuunsysteem krijgt veel aandacht omdat hierbij een goede gebalanceerde histaminewerking cruciaal is om geen lichamelijke klachten te ervaren.

Het histaminesysteem raakt in de huidige tijd bij veel mensen uit balans. Dit komt door een te grote belasting vanuit ontstekingsbronnen, een ongezonde leefstijl én soms ook door versterkende genetische medische redenen zoals histamine intolerantie en mastocytose.

Histamine wordt vooral opgeslagen in mestcellen in huid, longen en maagdarmkanaal en kan in bepaalde omstandigheden worden vrijgemaakt indien het lichaam dat nodig acht. Een bekend hormoon dat de werking van histamine remt en ook wel een antihistaminicum genoemd mag worden is cortisol.

Histamine speelt een rol bij allergieën, overgevoeligheden, virusinfectie en allerlei vormen van ontstekingen.

Wat is mastocytose?

Bij mastocytose (mestcelziekte) is er geen probleem met de afbraak van histamine zoals bij histamine intolerantie, maar zorgt een toename van mestcellen die afwijkend zijn voor de aanmaak van teveel histamine. Door het vergrote aantal en de afwijking komt er teveel histamine vrij, terwijl het lichaam dit lang niet altijd vraagt.

Wat zijn de symptomen / klachten van een verhoogd histamine-niveau?

• Astmatische klachten (astma) en luchtwegproblemen zoals loopneus, hoesten, niezen en benauwdheid
• allergische reacties
• Brandend maagzuur
• Darmproblemen en verteringsproblemen
• Depressief gevoel of angst
• Diarree
• Hartkloppingen
• Hoge bloeddruk
• Hoofdpijn en/of migraine
• Hooikoorts en allergieën
• Huidproblemen zoals; jeuk, roodheid, acne, rosacea, eczeem, uitslag of netelroos (urticaria)
• Misselijkheid
• Onregelmatige cyclus (menstruatiecyclus)
• Rusteloze benen (restless legs)
• Slapeloosheid
• Spierkrampen
• Vermoeidheid

Wat zijn de oorzaken van te hoge histamine-waarden?

Wanneer iemand histamine intolerant is en histamine niet goed afbreekt wil dit niet per se zeggen dat diegene ook klachten ervaart. Dit hangt ook af van hoeveel histamine het lichaam aanmaakt en vrijmaakt.

Als er weinig aanmaak en afgifte van histamine is, kan de afbraakcapaciteit wel voldoen en de histaminespiegel binnen de marges blijven. Ook bij mastocytose is het nuttig het lichaam zo min mogelijk redenen te geven om mestcellen te activeren om histamine aan te maken.

Verhoging histaminespiegel door:

• Voedingsmiddelen die histamine bevatten zoals bananen, varkensvlees of gefermenteerde voeding zoals kaas (oude kaas het meest), salami, zuurkool, wijn, bier (hooggegist) en sojasaus.
• Voedingsmiddelen die het vrijmaken van histamine stimuleren (histamine vrijmakers) zoals avocado, rode kool, noten, peulvruchten, drop, ei, chocolade, vis, schaal- en schelpdieren.
• Alcohol kan de histamine verhogen. (2)
• Overgewicht, insulineresistentie (hoge suiker waarden) en metabool syndroom verhogen de ontstekingsactiviteit. (3)
• Voedselovergevoeligheden, allergieën, onbalans in je darmbacteriën (microbioom) en ‘lekkende darm syndroom’ verhogen ontstekingsactiviteit en histamine. (4) Vaak voorkomende triggers zijn gluten in tarwe- en graanproducten, lactose (melksuiker) en caseïne (melkeiwit) in zuivelproducten.
• Stress verhoogt histamine. (5)
• Invloed van de vrouwelijke hormonen: Oestrogeendominantie, een te sterke werking van oestrogenen ten opzichte van progesteron, kan de aanmaak van histamine verhogen en de afbraak verminderen waardoor het histaminegehalte hoger wordt. (6)
• Sommige medicijnen verhogen de histaminespiegel.

Kan ik een histamine test / onderzoek doen?

Harde onderzoeken naar de genoemde oorzaken zijn niet beschikbaar. Het vermoeden kan wel gesterkt worden door testen te doen via de huisarts, het ziekenhuis of laboratorium. Zo kan men na een provocatie met een vermoedelijke trigger de hoeveelheid histamine meten in de ontlasting (provocatietest). Daarnaast kan men het gehalte van het enzym DAO meten in het bloed (di-amino-oxidase test).

Wat kan je tegen histamine intolerantie doen?

Om de hoeveelheid histamine te verlagen zijn er allerlei strategieën mogelijk:

• De aanmaak kan minderen door ontstekingsbronnen en andere leefstijloorzaken weg te nemen.
• Minder voeding te eten dat histamine bevat of vrijmaakt.
• De afbraak verbeteren door een supplement (met het DAO-enzym).
• Medicijnen om de werking van histamine en de symptomen te bestrijden.

Wat doet de huisarts / specialist?

De huisarts kan doorverwijzen naar een diëtist, aanvullende testen doen en eventueel histamineremmers (antihistaminica) voorschrijven. Histamineremmers kunnen helaas wel bijwerkingen zoals slaperigheid en vermoeidheid geven, maar gelukkig is dat bij de nieuwere recepten een stuk minder. Niet alle artsen zijn bekend met supplementen die het enzym DAO bevat. Daarnaast worden allerlei crèmes, pillen en tabletten van de drogist of apotheek ingezet om symptomen te bestrijden.

Wat kan je zelf doen?

De Hormoonfactor leefstijl is ontwikkeld om de ontstekingsactiviteit zo laag mogelijk te krijgen en te houden. Dit betekent dat deze basis de hoeveelheid aanmaak en vrijgave van histamine vermindert. Soms is dit genoeg om van de klachten af te komen. In andere gevallen zoekt men verder. In dat geval:

• Verminder de inname van voedingsmiddelen die histamine bevatten of de afgifte vanuit de mestcellen. stimuleren (link naar een histamine intolerantie dieet lijst).
• Eet vooral voeding die je goed kunt verteren en verdragen.
• Zorg voor een gezond vetpercentage en voorkom of verhelp insulineresistentie.
• Verminder de stressbelasting en voorkom of verhelp bijnieruitputting.
• Voorkom of verhelp oestrogeendominantie.
• Bij histamine intolerantie zijn er verteringsenzympreperaten met DAO. Daarnaast zijn er supplementen die de ontstekingsactiviteit kunnen verlagen en het immuunsysteem kunnen versterken. Voorbeelden zijn; zink, magnesium, vitamine C, vitamine D3, omega-3-vetzuren en probiotica. Laat je wel goed adviseren door een deskundige als je supplementen gebruikt.

Link naar histamine vrij Nederland: https://histaminevrij.nl/