PCOS syndroom | De criteria, test, behandeling en oplossing (dieet)
Auteur: Ir. Ralph Moorman

PCOS betekenis: Poly Cysteus Ovarium Syndroom ofwel Meerdere Vochtblaasjes in de Eierstokken Syndroom…
Wat is PCOS?
Dit is een syndroom waarbij er niet één, maar meerdere Graafse follikels (eicel met hormoon producerend omhulsel) tegelijk gaan rijpen. Hierdoor treedt er geen of een onregelmatige eisprong op en hierdoor menstrueren vrouwen dus niet of onregelmatig. Dit kan op jonge leeftijd, maar ook op latere leeftijd voorkomen.
Bij een normale cyclus gaan vanaf dag 1 de rijpende follikels (met eicel) oestrogeen aanmaken. Als er meerdere eicellen tegelijk gaan rijpen kan deze oestrogeenbalans verstoord raken. Op dag 14 in de cyclus treedt normaal gesproken de eisprong op en hierna gaat het gele lichaam dat ontstaat progesteron aanmaken. Als er geen eisprong is ontstaat er ook geen geel lichaam en dus wordt er veel minder progesteron aangemaakt.
Bij PCOS lijkt in veel gevallen de hypofyse niet de aanmaak van progesteron te stimuleren, maar de aanmaak van testosteron (bij een uitblijvende eisprong).
Wat is het verschil tussen PCO en PCOS?
PCO staat voor poly cysteus ovarium (meer dan 10 cystes op de eierstok) en de S voor syndroom. Je kunt cystes op de eierstokken hebben, maar toch geen onregelmatige cyclus of verhoogde testosteron. In dat geval heb je wel PCO, maar geen PCOS.(1)
Criteria van dit syndroom?
PCOS is niet meer dan een verzameling symptomen waarvan je er minstens twee moet hebben om de diagnose PCOS te krijgen:
- weinig of geen menstruaties (minder dan 8 menstruaties per jaar)
- overmatige aanmaak van mannelijke hormonen (verhoogd testosteron en het hypofysehormoon LH in bloedonderzoek, en soms mannelijke kenmerken zoals haargroei in gezicht, vette huid met acne en mannelijke kaalheid)
- de eierstokken hebben een bijzonder aspect, heel veel kleine eiblaasjes (meer dan 10 cysten zichtbaar op echo, een polycysteuze eierstok).
De meeste vrouwen ontdekken dat zij PCOS hebben als zij stoppen met de pil vanwege een kinderwens. De cyclus komt dan niet spontaan op gang.
Wat is de oorzaak?
Er zijn meerdere oorzaken. De veronderstelde oorzaken van PCOS zijn aanleg en erfelijke factoren, maar de allerbelangrijkste associaties die we zien bij deze aandoening zijn:
- Insulineresistentie
- Overgewicht
- Teveel stress
- Oestrogeendominantie
- Hormoonverstorende stoffen.
Wat zijn de symptomen en klachten?
Dit uitblijven van eisprongen (en soms het hoger worden van de androgene hormonen) brengt een heel scala aan vervelende gevolgen met zich mee zoals:
- Acne
- Problemen met overbeharing en soms haaruitval of kaalheid in een mannelijk patroon (alopecia androgenetica)
- Uitblijvende menstruaties
- Overvloedige menstruaties (als een menstruatie komt is deze meestal hevig)
- Problemen met vruchtbaarheid tot onvruchtbaarheid (omdat er soms, zelden of nooit een spontane eisprong optreedt)
- Grotere kans op een miskraam
Ook als je geen zwangerschapswens hebt maar wel de verschijnselen van insulineresistentie en PCOS, is het bestrijden ervan met voedingsaanpassing (en supplementen) zeer wenselijk. Vrouwen met PCOS hebben op lange termijn een veel hogere kans op:
- Hart- en vaatziekten
- Hoge bloeddruk
- Hormoongevoelige kanker, zoals baarmoederkanker
- Suikerziekte
- Zwangerschapssuikerziekte (zwangerschapsdiabetes)
- En andere zwangerschapscomplicaties
Wat doet de arts?
De arts zal meestal de anticonceptiepil (of mirenaspiraal) voorschrijven om de symptomen te bestrijden wanneer er nog geen zwangerschapswens is. Wanneer er wel een zwangerschapswens is zijn er andere medische hulpmiddelen en medicatie voor handen. Ook na een zwangerschap kan PCOS nog steeds aanwezig blijven. Bij overgewicht zal er mogelijk een verwijzing naar een diëtist zijn.
Hoe gaat de natuurlijke behandeling?
In de reguliere geneeskunde zal de rol van leefstijl niet altijd gepromoot worden, maar gesproken worden over een genetische aanleg voor PCOS en soms zelfs dat het niet te genezen is. Uiteraard zal er een genetische aanleg onder liggen (erfelijk), maar dat wil niet zeggen dat er dan met leefstijlaanpassing niets mogelijk is.
Wat zijn de oplossingen?
- Eet onbewerkte voeding, minimaal 400 groente per dag, en eet suiker-, zuivel-, en glutenvrij (eerst coeliakie bij de huisarts uitsluiten alvorens te elimineren) om het immuunsysteem meer tot rust te krijgen en onstekingsactiviteit in het lichaam te verlagen. Afvallen kan voor vrouwen met overgewicht veel verbetering geven. (1)
- Beweeg veel en train regelmatig. Krachttraining zorgt ervoor dat er meer receptoren voor insuline aangemaakt worden en dit vermindert insulineresistentie. (2)
- Beperk stress zo veel mogelijk. Bij slanke vrouwen (zonder metabool syndroom) is stress vaak een belangrijke veroorzaker van PCOS. (3)
- Optioneel in overleg met een deskundige, suppletie van vitamine D3, Vitamine B8 ( Inositol), lijnzaad, broccolikiemextract, curcuma longa (geelwortel), groene thee extract EGCG, mariadistel (niet gebruiken bij zwangerschapswens). (4) (5)
Lees hier twee positieve ervaringen van dames die hun leefstijl aangepast hebben: Spontaan zwanger na PCOS / Zwanger worden met dit syndroom
Over de schrijver
Ir. Ralph Moorman is ingenieur levensmiddelentechnologie en specialist op het gebied van voeding en hormonen. Op de Wageningen Universiteit heeft hij veel geleerd over voeding en zich vervolgens verdiept in de relatie van voeding tot ons hormoonsysteem. Moorman zelf geeft leefstijladvies omtrent zijn vakgebied en werkt samen met endocrinologen en andere artsen om tot het beste resultaat te komen. Hij schreef 3 boeken over dit onderwerp en is daarnaast docent bij de opleiding Trainer Hormoonfactor.
Gratis e-book!
Maar liefst 69 pagina's: + hormoon test + 18 lekkere recepten + 10 gezonde dagschema's (tevens aanmelding voor mijn nieuwsbrief).