Hormonen bij de vrouw en man
Auteur: Ir. Ralph Moorman | Reacties:
Een stukje biologie over hormonen, het hormoonstelsel en hormoonklachten.
Wat zijn hormonen?
Hormonen zijn organische signaalstoffen die in bepaalde klieren in zeer kleine hoeveelheden worden geproduceerd en door de bloedbaan worden vervoerd om op een andere plaats werkzaam te zijn. Het hormoonstelsel staat nauw in verbinding met het zenuwstelsel, met een belangrijke koppeling in de hersenen op het niveau van de hypothalamus en hypofyse. Het zenuwstelsel monitort de binnen- en buitenwereld en als ergens de balans verstoord wordt, zal het hormoonstelsel hier op reageren en de balans herstellen.
De betekenis van het woord hormonen komt uit het Grieks en betekent ‘in beweging zetten’.
Waar worden hormonen gemaakt?
Hormonen worden gemaakt in de hormoonklieren. Dit zijn klieren zonder een afvoerbuis (ook wel; endocriene klieren). De hormoonklier bestaat uit kliercellen, die hun producten (de hormonen) rechtstreeks aan het bloed afgeven.
Tot de endocriene klieren behoren:
- De hypofyse (of het hersenaanhangsel): ligt aan de onderzijde van de hersenen.
- De bijschildklieren: liggen aan de achterzijde van de schildklier.
- De schildklier: ligt aan de voorzijde van de hals bij de overgang strottenhoofd- luchtpijp.
- De eilandjes van Langerhans: liggen in de alvleesklier.
- De bijnieren: liggen als een kapje op de nieren.
- De pijnappelklier (of epifyse): ligt tegen de achterwand van het 3e hersenventrikel, onder de achterrand van de hersenbalk en is met een steeltje verbonden aan de kleine hersenen.
- De eierstok of ovarium bij de vrouw. De zaadbal of testis bij de man.
Wat doen hormonen?
Hormonen zijn stoffen die door endocriene klieren worden gevormd. Ze worden door het bloed vervoerd en hebben een specifieke invloed op de werking van organen of weefsels. Daarnaast hebben ze allerlei functies en regelen onder andere processen als groei, stofwisseling en voortplanting.(1)
Welke 2 soorten hormonen bestaan er?
Je kunt de hormoonklieren van de mens grofweg in twee groepen verdelen:
1) Een groep hormoonklieren waarvan de hormonen vooral de stofwisseling regelen of er nauw mee in verband staan. Voorbeelden zijn hormonen van de:
- Schildklier, onder andere thyroxine (t4): bevorderen de celstofwisseling en daarmee de groei.
- Bijnier, onder andere adrenaline en cortisol: bevorderen de omzetting van eiwitten/glycogeen in glucose.
- Eilandjes van Langerhans, maken insuline en glucagon: stimuleren de glycogeenopslag in de lever en de spieren of verhogen juist de bloedsuiker indien nodig.
2) Een groep hormoonklieren waarvan de hormonen een rol spelen bij de voortplanting en het geslacht van de mens. Voorbeelden zijn hormonen van:
- Het ovarium, onder andere oestrogeen: veroorzaken het ontstaan van de secundaire geslachtskenmerken en bevorderen de groei van het baarmoederslijmvlies.
- De testis, onder andere testosteron: stimuleren de ontwikkeling van de secundaire geslachtskenmerken bij jongens en bevorderen bovendien de rijping van de zaadcellen.
Welke hormonen zijn er?
Er zijn veel hormonen actief in het menselijk lichaam. De meest dominante op een rij:
- Adrenaline
- Aldosteron
- Cortisol
- DHEA
- FSH
- Geslachtshormoon
- Ghreline
- Groeihormoon
- HCG
- Insuline
- Leptine
- LH
- Melatonine
- Noradrenaline
- Oestrogeen
- Oxytocine
- Pregnenolone
- Progesteron
- Prolactine
- Schildklierhormoon
- Serotonine
- Testosteron
- TSH
- T3
- T4
Hoe werkt het hormoonstelsel/ hormoonhuishouding?
Wanneer je op de button klikt kom je bij mijn uitleg uit over hoe natuurlijke hormonen door het lichaam vervoerd worden en hun werk doen. Ik doe dit aan de hand van het voorbeeld met geslachtshormonen.
Wat zijn de meest voorkomende klachten?
Een te kort aan/ te laag van het ene hormoon ten opzichte van het andere hormoon zorgt ervoor dat ze uit balans raken. De zogenoemde ‘hormoonwisselingen/ -schommelingen’. Als ze eenmaal ontregeld zijn, kunnen de meest uiteenlopende klachten ontstaan.
De twee meest bekende klachten zijn rond de overgang/ menopauze én rond de zwangerschap/ bevalling. Maar kijk eens naar onderstaande opsomming. Er zijn zoveel klachten gerelateerd aan hormonen.
Algemene klachten
Er zijn klachten die een link kunnen hebben met jouw hormoonsysteem. Enkele voorbeelden van klachten met haar oplossingen heb ik uitgewerkt in blogs:
- Acne vulgaris
- Anti-aging
- Burn-out (stress)/ Bijnieruitputting
- Candida
- Cellulite
- Darmklachten/ opgeblazen buik
- Depressie
- Diabetes
- Endometriose
- Energietekort en vermoeidheid
- Gastritis
- Haaruitval
- Hart- en vaatziekten
- Hoge en lage bloeddruk
- Huidproblemen
- Koolhydraatverslaving
- Maagklachten
- Mannelijke kaalheid
- Ondergewicht
- Ontstekingen
- Overgewicht
- Tandvleesproblemen
- Voedingsintoleranties
Hormoonklachten
Iedere hormoonklier (hieronder vetgedrukt) heeft zijn eigen functie, klachten en symptomen. De meest belangrijke heb ik voor je uitgewerkt (oorzaken – symptomen – oplossingen):
- Chronische schildklierontsteking
- Trage schildklier
- Te snelle schildklier
- Vergrote schildklier (struma)
- Ziekte van Hashimoto
- Ziekte van Graves
- Menopauze (overgang)
- Migraine
- Oestrogeendominantie / Progesteron tekort
- PCOS (last van niet of onregelmatig menstrueren)
- PMS (klachten vlak voor/ tijdens de menstruatiecyclus)
- Zwangerschapsproblemen
Hoe kan je jouw hormonen in balans brengen?
Wanneer je een hormonale disbalans hebt kan je jouw leefstijl aanpassen met de hormoonfactor principes zoals eten volgens het hormoondieet, sporten als fitness of andere krachttrainingsvormen en stress beperken door bijvoorbeeld mental coaching en/of hormoonyoga. Wanneer je op de button klikt kom je op de blog waar ik je meer vertel over de hormoonfactor leefstijl.
In 2009 bracht ik het boek De hormoonfactor op de markt en dat werd ‘per toeval’ een bestseller. Ik was namelijk de eerste de iets schreef over de link tussen een gezonde levensstijl en ons hormoonstelsel. Voor die tijd werd een betere werking van onze hormonen alleen gelinkt aan chemische hormoontherapie (medicijnen, hormoonzalf, -crème of -gel). Gelukkig is er ondertussen veel meer bekend over dit onderwerp en bestaan er ook bioidentieke hormonen die je onder begeleiding van artsen kunt laten toedienen. Maar, ga eerst zelf aan de slag met je leefstijl want op dit vlak valt al veel winst te behalen! Ondertussen heb ik ook een verdiepend boek voor de vrouw (hormoonbalans voor vrouwen) en voor de man (de testofactor) geschreven, wat boeken zijn vol leefstijltips voor jouw specifieke klacht.
Mochten jouw leefstijl aanpassingen toch geen resultaat geven dan kan je contact opnemen met een hormoonfactorcoach bij jou in de buurt. Zij kunnen jou begeleiden en eventueel in samenwerking met een arts of hormoontherapeut jouw hormonen laten testen middels een bloedonderzoek en meten wat er uit balans is. Samen maken jullie een succesvolle plan van aanpak.
Hopelijk heb ik je in dit blog over hormonen antwoord gegeven op jouw vragen. Mocht dit niet het geval zijn, laat dan een reactie achter. Ik help je graag!
Hormoondeskundige ir. Ralph Moorman
Deel de blog op:
Over de schrijver
Ir. Ralph Moorman is ingenieur levensmiddelentechnologie en specialist op het gebied van voeding en hormonen. Op de Wageningen Universiteit heeft hij veel geleerd over voeding en zich vervolgens verdiept in de relatie van voeding tot ons hormoonsysteem. Moorman zelf geeft leefstijladvies omtrent zijn vakgebied en werkt samen met endocrinologen en andere artsen om tot het beste resultaat te komen. Hij schreef 3 boeken over dit onderwerp en is daarnaast docent bij de opleiding Trainer Hormoonfactor.
Gratis e-book!
Maar liefst 69 pagina's: + hormoon test + 18 lekkere recepten + 10 gezonde dagschema's (tevens aanmelding voor mijn nieuwsbrief).
Voor aanzienlijke prostaatvergroting slikt een goede vriend van mij nu hormoonpillen. Is er ook een andere manier mogelijk middels de hormoonfactor? Voeding, suppletie?
Zijn er regio Rotterdam/Dordrecht therapeuten die gespecialiseerd zijn op gebied van het totale plaatje van hormonen? Ik heb namelijk struma met nodussen. En wil geen puncties, jodium slok, of verwijdering van schildklier.
Beste Inge, ja hoor. Kijk eens op https://www.hormoonfactortrainer.nl/ voor een geschikte collega bij jou in de buurt. Succes!