Hormoonstelsel

Auteur: Ir. Ralph Moorman | Reacties: | Datum: [yoast_published_time]

hormoonstelsel

Hoe werkt het hormoonstelsel? Hoe is de samenwerking tussen het hormoonstelsel en zenuwstelsel? En is er verschil in functie bij de vrouw en man? Allen vragen waar ik hieronder antwoord op geef.

Wat is het hormoonstelsel?

Dit is een stelsel van hormoonklieren (endocriene klieren) die zorgen voor transport van de juiste hoeveelheden hormonen naar de juiste plek in het lichaam.

Samenwerking/ verschil hormoonstelsel en zenuwstelsel

Het lichaam van de mens bestaat uit allerlei cellen en organen. Om goed te functioneren moeten deze cellen goed met elkaar communiceren. Deze communicatie vindt op allerlei manieren plaats, waaronder via het hormoonstelsel en zenuwstelsel.

Communicatie in het lichaam gaat via het zenuwstelsel van de mens dat supersnel signalen doorgeeft met neurotransmitters zoals acetylcholine en elektrische signalen. Daarnaast is er het hormoonstelsel. Dit is een veel langzamer systeem waarbij boodschapperstoffen voornamelijk via het bloed vervoerd worden en die kan een algemene werking hebben, maar ook zeer specifiek.

Download online hormoontest

Deze boodschappenstoffen noem je hormonen en de hormoonklieren produceren deze hormonen. Je noemt het trouwens weefselhormonen wanneer de productie uit andere weefsels komt. Het zenuwstelsel en het hormoonstelsel werken nauw samen (er is zowel overeenkomst als verschil).

  • Het zenuwstelsel doet als het ware 24 uur per dag metingen in onze “binnenwereld” en “buitenwereld” en kan het hormoonstelsel aansturing geven indien dat nodig is. In veel gevallen gaat dit buiten ons bewustzijn om.
  • Bij verstoring van de homeostase komt het hormonale stelsel in actie. Zo moet de lichaamstemperatuur bijvoorbeeld binnen bepaalde waarden blijven en de vochtbalans in ons lichaam goed zijn. Uiteindelijk is het grote doel en de betekenis van het hormoonstelsel om te kunnen overleven in en ons aan te passen aan een veranderende omgeving. Een belangrijk proces daarbij is negatieve terugkoppeling. Ook de werking van de lever is zeer van belang om hormonen te kunnen omzetten en afbreken.

hormoonstelsel afbeelding schema tekening

Afbeelding hormoonstelsel met in de hersenen de hypothalamus, hypofyse en pijnappelklier, en in het lichaam de schildklier, bijnieren en alvleesklier. 1 verschil tussen de man en vrouw in het endocriene systeem zijn de eierstokken bij de vrouw en de testikels bij man.(1)

De meest dominante hormonen

Er zijn veel verschillende hormonen waarvan een aantal dominant zijn. Lees hier de uitleg over de:  25 meest dominante hormonen (Adrenaline, Aldosteron, Cortisol, DHEA, FSH, Geslachtshormoon, Ghreline, Groeihormoon, HCG, Insuline, Leptine, LH, Melatonine, Noradrenaline, Oestrogeen, Oxytocine, Pregnenolone, Progesteron, Prolactine, Schildklierhormoon, Serotonine, Testosteron, TSH, T3, T4).

Functie hormoonstelsel bij man en vrouw

Hormonen zijn stoffen die lichaamscellen opdrachten geven. En dat is weer nodig om ons lichaam in stand te houden, ons voort te planten, en te vechten of vluchten als dat nodig is. Daarom meet het zenuwstelsel voortdurend belangrijke dingen zoals de bloeddruk, temperatuur, het bloedsuiker­gehalte, ontstekingsniveau, en of er weefselafbraak (een wond of andere schade) is geweest dat hersteld moet worden.

Daarnaast signaleert het lichaam of er bijvoorbeeld gevaar dreigt, of dat er mogelijk een geschikte partner voor de voortplanting voorbij komt. Of dit niet ge­noeg is, meet het lichaam ook allerlei ritmes, zoals het dag- en nachtritme, een maandelijkse cyclus en neemt het zelfs seizoenen waar.

Ons hormoon­stelsel reageert op deze informatie en zorgt ervoor dat alles goed blijft functioneren, met zo min mogelijk lichamelijke klachten.

  1. Meer over vrouwelijke hormonen
  2. Meer over mannelijke hormonen

Hormoonstelsel raakt uit balans door huidige maatschappij

In de huidige tijd wordt het systeem behoorlijk op de proef gesteld. De signalen die het zenuwstelsel meet zijn namelijk steeds minder ‘natuur­lijk’. Want we:

Tja… daar raakt het hormoonstelsel van in de war; het is ontregeld. Want zo snel gaat de evolutie niet; mensenlichamen en mensengenen kunnen zich niet snel ge­noeg aanpassen aan alle veranderingen. Dit kan zich vertalen in allerlei lichamelijke aandoeningen.

Het kan hierbij gaan om aandoeningen of ziektebeelden zoals auto-immuun ontstekingen, infecties of zelfs carcinomen, maar er kunnen ook lichtere hormonale disbalansen zijn die niet medisch van aard zijn en vooral leefstijl gerelateerd zijn.

In andere blogs leg ik je uit hoe je zelf het hormoonstelsel in evenwicht kan brengen door het verminderen van stress, voeding en sport/ oefeningen.

Hoe werkt het hormoonstelsel?

Hormonen worden aangemaakt door klieren. Het bloed voert de hor­monen door het lichaam naar waar ze nodig zijn. Meestal zijn hormonen niet goed oplosbaar in bloed en daarom binden ze zich aan transporteiwit­ten. Je zou het een soort ‘bootjes’ kunnen noemen, die de hormo­nen naar de lichaamscellen vervoeren.

Om vervolgens die cellen aan het werk te zetten, moet het hormoon loskomen van het transportei­wit, van het ‘bootje’. Zodra dat is gebeurd, wordt het ook wel een ‘vrij hormoon’ genoemd. Alleen: een hormoon weet niet welke cellen hij moet aansturen.

Gelukkig hebben de cellen daar een oplossing voor: recepto­ren. Je kunt dat zien als een soort slot waar alleen bepaalde hormonen de sleutel van hebben. Als een hormoon past op deze specifieke receptor, dan kan de cel aangestuurd worden. Zo hebben bijvoorbeeld cellen in de vrouwelijke geslachtsorganen veel receptoren voor geslachtshormonen.

De werking van hormonen

Hormonen kunnen werken aan de buitenkant van de cellen, maar ook binnen in cellen.

  • Neem insuline; een hormoon dat zijn werk doet aan de buitenkant. Het maakt de buitenkant van de cel doorlaatbaar voor bijvoor­beeld glucose, en dat is nodig om de cellen van energie te voorzien of om voor later gebruik op te slaan.
  • Binnen in de cel kan bijvoorbeeld het schild­klierhormoon de ‘verbrandingsovens’ in de cellen (mitochondriën ge­naamd) stimuleren om de stofwisseling te versnellen. Zodra de hormonen niet meer nodig zijn, wordt de aanmaak verminderd en worden ze afge­broken in de lever. Daarna verlaten de afbraakstoffen via de darm of de nieren het lichaam.

Schema/ samenvatting

hormoonstelsel

De werking van de geslachtshormonen op celniveau:

  1. Is geslachtshormoon.
  2. Hormoon dat vast zit op een receptor (er zitten ook receptoren op de celmembraan en binnen in de cel).
  3. Het hormoon dat zorgt voor aanmaak van eiwitten.
  4. De blauwdruk om het eiwit te maken wordt in de celkern gemaakt. Binnen in de cel wordt dan vanuit die blauwdruk het eiwit gemaakt.

In de afbeelding wordt de werking van geslachtshormonen weergegeven. Geslachtshormonen zijn:

  1. Progesteron
  2. Oestrogeen
  3. Testosteron

Het hormoon kan bijvoorbeeld in de cel opdracht geven om eiwitten aan te maken. Zo kan testoste­ron de opdracht geven om meer spiereiwit aan te maken, zodat spieren kunnen groeien. Ook kan een hormoon celdeling en dus weefselgroei in gang zetten. Zo kan oestrogeen de celkern opdracht geven te gaan delen. Een gevolg is dat baarmoederslijmvlies dikker wordt.

Maar oestrogeen kan aan een cel in het bot ook de opdracht geven om botweefsel stevig te houden. Progesteron kan aan de kernen van cellen in het baarmoederslijmvlies de opdracht geven dat de cellen rijper moeten worden, zodat deze geschikt worden om een eicel in te nestelen.(1)

Als het DNA in een celkern teveel afwijkingen heeft kan progesteron er ook voor zorgen dat de cel dood gaat (dit heet apoptose). De geslachtshormonen kunnen alleen die cellen aan het werk zetten die receptoren hebben waar zij op passen, vergelijkbaar met een sleutel die op een slot past. In een vrouwenlichaam hebben bijna alle cellen receptoren voor oestrogeen: Bloedvaten, borsten, bot, eierstok, haar, hersenen, huid, in de baarmoeder, vagina.

Elf orgaanstelsels in het menselijk lichaam

In totaal zijn er elf stelsels die zorgen dat een mens goed functioneert. Deze website draait om het hormoonstelsel maar daarnaast heb ik over de andere 10 systemen ook een blog geschreven zodat de gehele anatomie duidelijk is.

Deel de blog op:

Over de schrijver

Ir. Ralph Moorman is ingenieur levensmiddelentechnologie en specialist op het gebied van voeding en hormonen. Op de Wageningen Universiteit heeft hij veel geleerd over voeding en zich vervolgens verdiept in de relatie van voeding tot ons hormoonsysteem. Moorman zelf geeft leefstijladvies omtrent zijn vakgebied en werkt samen met endocrinologen en andere artsen om tot het beste resultaat te komen. Hij schreef 3 boeken over dit onderwerp en is daarnaast docent bij de opleiding Trainer Hormoonfactor.

hormonen in balans e-book

Gratis e-book!

Maar liefst 69 pagina's: + hormoon test + 18 lekkere recepten + 10 gezonde dagschema's (tevens aanmelding voor mijn nieuwsbrief).

Door mij aan te melden geef ik toestemming om mijn gegevens te verwerken zoals beschreven in onze privacy verklaring

Your data is safe with us

Abonneer
Laat het weten als er
8 Reacties
Nieuwste
Oudste
Inline feedbacks
Bekijk alle reacties

Ik ben een man van 48 en wil dmv oa Fenegriek en oestrogeen tabletten mijn borstgroei op gang te zetten
zonder tussenkomst van een huisarts welke hormoon tabletten kunnen daar meer bij helpen ik weet dat ik risico’s neem en ben me daar goed van bewust toch ben ik aan het uitzoeken welke medicijnen het beste werken wie kan mij helpen

Voor (bioidentieke) hormonen zou ik contact opnemen met een arts die deze voor mag schrijven. Dat kan ook een orthomoleculair arts zijn. Daar is geen verwijzing voor nodig.

Hallo, sinds enkele jaren heb ik een laag libido doordat ik 14 dagen een bepaalde medicatie moest nemen. Daarvoor had ik een enorm hoog libido. Hoe kan ik dat herstellen ? Of met wat kan ik mijn libido verhogen ? Ik neem Maca supplementen (2 cap. 1000mg) en er is niet zo veel verschil. Graag uw mening hierover. MVG

Hoi Ari,

Moeilijk om hier iets over te zeggen. Vaak moeten er eerst bepaalde zaken uitgesloten worden, mogelijk oorzaken onderzocht worden.

Succes!

Dag,
ik heb een vraag:
mijn vriendin zou graag de volgende ingreep willen laten doen, nml Novasure, kunt umij uitleggen wat daar niet goed aan is?
bedankt

Als een vrouw heftige menstruaties heeft, is er vaak sprake van een disbalans in de geslachtshormonen. Oestrogeendominantie bv. Kijk ier eerst eens naar, dat kan een ingreep besparen: https://www.dehormoonfactor.nl/oestrogeendominantie-bij-vrouwen

Beste Ralph, al een tijdje loop ik met een hormoonhuishouding disbalans. daarnaast staat mijn vitamine D en mijn ijzergehalte ook op een laag pitje. Ik heb besloten om Floradix ijzer tabletten in combinatie met vitamine D siroop in te nemen. Nou was mijn vraag of ik met de ijzertabletten van floradix ook tegelijkertijd mijn hormoonhuishouding in balans kan brengen met deze suplement? zie ingredieenten uit het schema. extract van brandnetel, kweekworten, spinazieblad, duizendguldenkruid, venkel, algen, en rozenbottel ijzer 21 mg 150% Vitamine C 30 mg 50 % Vitamine B1 1,5 mg 135 % Vitamine B2 4,5 mg 321% Nicotinamide 30… Lees verder »

Hoi,

Lastig te zeggen omdat we niet weten wat de oorzaak van je disbalans is. Begin met het aanpassen met je leefstijl volgens de Hormoonfactor dat is een mooi begin. Je kunt dit doen door de boeken aan te schaffen, een traineer Hormoonfactor te consulteren of het online programma te doen.

Succes!
Gerda van Dijk