Mannelijke hormonen

De 4 meest gestelde vragen over mannelijke hormoon praktisch uitgelegd.

Wat zijn mannelijke hormonen?

Dit zijn hormonen die dominant aanwezig zijn in het lichaam van de man. Het belangrijkste hormoon is het mannelijke geslachtshormoon testosteron en daarnaast het hypofysehormoon LH (luteïniserend hormoon).

De balans van testosteron met de vrouwelijke tegenhanger oestrogeen is zeer belangrijk om gezond te zijn en te blijven. Bij het ouder worden neemt bij de man testosteron vaak af en oestrogeen neemt in verhouding toe. Zeker wanneer er sprake is van overgewicht.

Het hormoon testosteron

Hormonen zijn boodschapperstoffen die via het bloed door het lichaam reizen en organen en cellen vertellen wat ze moeten doen. Ze worden door een klier op punt A in je bloedbaan afgeleverd om enkele seconden later op punt B opdrachten door te geven.

Dat is nodig om de 100.000 miljard cellen die je lijf telt soepel en efficiënt als één geheel te laten samenwerken. Bekende voorbeelden van hormonen zijn:

• Het geslachtshormoon testosteron dat wordt geproduceerd in je testikels (teelballen, zaadballen)
• Het stresshormoon cortisol dat in de bijnieren wordt gemaakt
• insuline uit de alvleesklier dat de bloedsuikerspiegel reguleert.

Deze en een reeks andere hormonen zijn onder andere nodig om je lichaam in stand te houden, om je voort te kunnen planten en om te kunnen vechten of vluchten als de nood aan de man is.

Het geslachtshormoon testosteron wordt gezien als de essentie van mannelijkheid. Dat is niet zo vreemd als je bedenkt dat het hormoon er al in de baarmoeder voor zorgt dat de foetus zich op de juiste manier tot een jongetje ontwikkelt. In de puberteit zorgt testosteron dat het jongenslichaam transformeert naar dat van een man, met brede schouders, sterkere spieren, baardgroei, lichaamsbeharing, een lage stem en niet te vergeten een gezonde geslachtsdrift met bijbehorend ‘gereedschap’. Dat maakt in de puberteit met dank aan onder andere testosteron een groeispurt door. Testosteron kan ook minder gewenste effecten hebben zoals mannelijke kaalheid, ongewenste lichaamsgeur, verhoogde talgaanmaak en meer acne. Uiteraard hebben vrouwen ook baat bij een beetje testosteron (en mannelijkheid).

Download online hormoontest

Te weinig mannelijke hormonen?

Overgewicht, een ongezonde leefstijl, toename SHBG’s, de overgang, een prolactinoom…allemaal redenen voor het verlagen van het testosteronniveau. Over een oorzaak vertel ik iets meer.

De penopauze

Symptomen als verlies van spiermassa, toename van vet, achteruitgang van libido, trager denken, vergeetachtigheid, botontkalking, gebrek aan energie en levenslust, gedeprimeerd zijn en een hoger risico op hart- en vaatziekten: ben je 50-plus en kun je een aantal van de genoemde klachten aankruisen, dan zit je wellicht in de ‘andropauze’ of penopauze. De officiële medische term is ‘partial androgen deficiency in aging men’ (Padam). Ofwel gedeeltelijke tekorten van mannelijke hormonen bij ouder wordende mannen.

De belangrijkste oorzaak is de geleidelijke afname van de testosteronproductie en de geleidelijke toename van sekshormoonbindende globulinen (SHBG’s). Door dat laatste wordt steeds meer testosteron aan eiwitten gebonden en daalt het aandeel actief vrij testosteron.

In de penopauze draait het niet alleen om testosteron. Ook DHEA, groeihormoon, IGF-1, schildklierhormoon en melatonine zakken weg. Terwijl een reguliere uroloog of hormoonarts zich bij een vermoeden van de penopauze op testosteron zal concentreren, checkt een anti-agingarts de spiegels van je hormonen over de hele linie.

Pillen nemen bij een te kort?

Natuurlijke mannelijke hormonen (bio-identieke) kan je kopen wanneer bepaalde hormoonwaarden te laag zijn zodat deze waarden verhogen en meer in balans zijn. Het slikken van deze pillen mag je alleen doen onder begeleiding van een deskundige/specialist.

Meer mannelijke geslachtshormonen

Om je testosteron te stimuleren zal de balans tussen mannelijke en vrouwelijke hormonen meer in balans komen. We kunnen het kort en bondig samenvatten: Verlies overgewicht en leef gezond: train als Schwarzenegger, ontspan als een yogi, eet als een holbewoner. (1)

Teveel mannelijke hormonen?

Ervaring Pim Christiaans, auteur boek De testofactor: “Het gebruik van een testosterongel onder supervisie van een arts beschouw ik als volkomen veilig en nuttig: wat een leesbril is voor mijn ouder wordende ogen, is testogel voor mijn ouder wordende ballen. Ik heb het vanaf mijn 45ste jarenlang gebruikt omdat bloed- en speekseltesten uitwezen dat mijn eigen testosteronproductie wat te laag was. Volgens mij is een testosteron- tekort gevaarlijk voor de gezondheid, daarom accepteer ik het minieme risico op bijwerkingen van testosteronsuppletie. Hoewel ik dagelijks slechts een heel kleine hoeveelheid gel op mijn schouders smeerde, voelde ik mij energieker en ik merkte dat ik er ook iets gespierder door werd. Na een aantal jaar begon ik op advies van een vooruitstrevende androloog de gel te combineren met het voedingsupplement acetyl-L-carnitine. Ik merkte dat ik daardoor steeds minder testogel nodig had.

Nu gebruik ik al jaren geen gel meer en is mijn eigen testosteronproductie in orde: het zit op het niveau waar een twintiger ook tevreden mee kan zijn. Dit is denk ik mede te danken aan het feit dat ik een aantal supplementen zoals zink en magnesium gebruik. Ook mijn Testofactor- lifestyle zal helpen. Maar ik heb altijd een flacon testogel achter de hand voor het geval mijn eigen productie tekortschiet.”

Mijn visie: “Ik heb besloten niet voor mijn 50ste mijn testosteron aan te vullen met testosteronsuppletie. Of ik dat daarna wel ga doen als mijn eigen testosteronproductie te laag zou zijn, weet ik nog niet. Het dwingen van het lichaam door hormonen toe te dienen kan naast de gewenste werking ook altijd bijwerkingen hebben. Er is al veel ervaring met testosteronsuppletie en er is veel onderzoek naar gedaan. Er komt zelfs ieder jaar nog meer onderzoek bij. De resultaten daarvan wacht ik rustig af om straks een afgewogen keuze te kunnen maken. Ik zeg dus nooit nooit. Gelukkig heb ik nu nog geen klachten, maar misschien wordt de ‘pijn’ in de toekomst toch groot genoeg om overstag te gaan.”