DHEA hormoon
Auteur: Ir. Ralph Moorman | Reacties:
De meest gestelde vragen over het DHEA hormoon praktisch uitgelegd.
Wat is het DHEA hormoon?
DHEA is een voorloper van onze geslachtshormonen en staat voor dehydroepiandrosterone (ook wel prasteron). DHEA is een tegenhanger (antagonist) van cortisol.
Waar wordt DHEA gemaakt?
De bijnieren (bijnierschors) en geslachtsklieren maken DHEA van cholesterol en dit is het meest voorkomende hormoon in je lichaam. Het dient als grondstof voor tal van andere hormonen. Het wordt bijvoorbeeld via een reeks tussenstappen omgebouwd tot testosteron. De afname van deze hormonale grondstof heeft daarom consequenties voor een hele reeks hormonen.
Wat is de functie van dit hormoon?
Het aanvankelijke enthousiasme over dit hormoon in de jaren negentig is de laatste jaren wat gedoofd, omdat de aanvankelijk hoge verwachtingen niet helemaal zijn waargemaakt door latere experimenten. Dit hormoon is echter bezig met een verrassende comeback.
- Dient als bron voor de aanmaak van geslachtshormonen (zowel mannelijke als vrouwelijke geslachtshormonen)
- Verbetert het libido en de vruchtbaarheid van vrouwen
- Stimuleert geheugen en denkvermogen
- Kan depressieve gevoelens verminderen
- Helpt bij het tegengaan van osteoporose
- Kan een licht androgene (vermannelijkende) werking hebben
- Kan de hoeveelheid buikvet doen afnemen
- Beschermt hart en bloedvaten
- Versterkt het afweersysteem (populair bij hiv-patiënten)
- Verbetert de huid (het wordt daarom ook in crèmes verwerkt)
- Vermeerdert spiermassa (sommige bodybuilders slikken megadoses)
- Is een cortisol verlager.
Wanneer kan je DHEA hormoon gebruiken?
DHEA wordt door (anti-verouderings-) artsen voorgeschreven bij een DHEA-tekort en verschillende symptomen.
Uiteraard wordt een lagere dosering gebruikt bij vrouwen, omdat het ook deels omgezet kan worden naar testosteron wat bij een teveel een androgene werking kan geven. Dit kan in dat geval soms zelfs leiden tot een vette huid met acne, mannelijke beharing en haaruitval in mannelijk patroon (alopecia androgenetica). De wetenschappelijke onderbouwing van het nut van de behandeling is echter nog vrij dun.(1)
Ten opzichte van je twintigste is dit hormoon op je veertigste gehalveerd, terwijl er op je 65e slechts 10 tot 20 procent van je hoogste jeugdige peil resteert. De aanmaak van dit hormoon daalt zo consequent, dat de DHEA-spiegel geldt als een goede biomarker voor je biologische leeftijd.
Vanaf je veertigste is je DHEA-spiegel gegarandeerd onder jeugdig peil gezakt en is suppletie het overwegen waard – ook als je geen dikke buik hebt. Er zijn geen langetermijnstudies gedaan naar effecten en bijwerkingen, maar in studies die een jaar duurden, zijn nooit bijwerkingen gevonden bij een dosering tot 50 mg per dag. Advies is meestal 25 tot 50 mg per dag te slikken. Terwijl dit hormoon in de VS vrij verkrijgbaar is, kun je het in Nederland alleen op recept bij een apotheek kopen.
Wat zijn symptomen van te weinig DHEA?
Wanneer je te weinig DHEA produceert door bijvoorbeeld ouder worden (ouderdom) of bijnieruitputting door chronische stress dan kan dit allerlei symptomen geven. De meest bekende symptomen zijn:
- Minder goed functioneren van het geheugen en de hersenen (minder scherp zijn en mentaal moe)
- Meer vet op de buik vasthouden (abdominale vetverdeling)
- Depressieve (sombere) gevoelens
- Laag libido bij vrouwen
- Klachten van chronische stress of een bijnieruitputting (burn-out).
Wat zijn symptomen van teveel DHEA?
Als er teveel DHEA wordt ingenomen als supplement of als het te hoog is vanwege een andere oorzaak zoals PCOS (poly cysteus ovarium syndroom) zullen vrouwen de meeste bijwerkingen ervaren. Dit komt omdat vrouwen veel minder mannelijke en andere androgene hormonen aanmaken dan mannen waardoor het effect beter merkbaar is van een verhoging. Voorbeelden van symptomen bij vrouwen met een te hoog gehalte in het bloed van DHEA zijn:
- Snorgroei
- Vette huid
- Acne
- Meer lichaamsbeharing.(2)
- Haaruitval in mannelijk patroon ofwel mannelijke kaalheid indien hier aanleg voor is
Een ervaring uit Amerika
Tijdens een onderzoek uit 2004 vielen Amerikaanse ouderen (65 tot 78 jaar) gemiddeld 0,9 kg af toen zij zes maanden lang dagelijks 50 mg DHEA slikten. Iets minder dan een kilo afvallen lijkt weinig, maar ze hadden er niets voor gedaan of gelaten. Bovendien verdween het meeste vet uit de buikstreek en nam de insulinegevoeligheid van de spiercellen toe.
Leeftijdgenoten die, als test, een nepmiddel hadden geslikt, waren in dezelfde tijd langzaam gemiddeld 0,6 kg zwaarder geworden.
De weldadige effecten zijn volgens de onderzoekers waarschijnlijk toe te schrijven aan de algemene hormonale verbeteringen die DHEA-supplementen bewerkstelligen. Extra inname van dit hormoon krikt de aanwezigheid van het belangrijke groeihormoon en haar omzettingsproduct IGF-1 op.
Volgens Spaanse studie met menselijke vetcellen in een reageerbuis, heeft DHEA ook rechtstreeks effect op vet en volgens een andere studie gebeurt dat omdat dit hormoon de genexpressie van vetcellen reguleert.
Mannen die bij een Italiaans onderzoek een jaar lang dagelijkse 25 mg DHEA slikten, zagen een reeks hormonen verbeteren; zo steeg hun vrije testosteron. Dat zijn belangrijke argumenten om dit hormoon te gaan slikken.
Deel de blog op:
Over de schrijver
Ir. Ralph Moorman is ingenieur levensmiddelentechnologie en specialist op het gebied van voeding en hormonen. Op de Wageningen Universiteit heeft hij veel geleerd over voeding en zich vervolgens verdiept in de relatie van voeding tot ons hormoonsysteem. Moorman zelf geeft leefstijladvies omtrent zijn vakgebied en werkt samen met endocrinologen en andere artsen om tot het beste resultaat te komen. Hij schreef 3 boeken over dit onderwerp en is daarnaast docent bij de opleiding Trainer Hormoonfactor.
Gratis hormoon test!
Download gratis het e-book "breng je hormonen in balans" (tevens aanmelding voor mijn nieuwsbrief)
Is dit ook geschikt voor een man van 76 als antiveroudering? En moet hij dan 50mgr hebben?
Beste, I.v.m. een recente opvlamming van colitis ulserosa (chronische darm ontsteking) heb ik momenteel een prednison kuur. Gezien de bijwerkingen van de prednison en het naijlen hiervan ben ik opzoek naar hulpmiddelen om mijn hormonen weer in balans te brengen en buikvet te verminderen. Nu heb ik zitten zoeken naar DHEA supplementen. Alleen is mij onduidelijk of dit voor mij wel verstandig is omdat de hoger cortisol waarde (gecreëerd door de prednison) juist de ontstekingen in mijn darmen moet tegen gaan. Mijn darmen zijn inmiddels weer rustig en ik ben de prednison aan het afbouwen. Ik ben een man van… Lees verder »
Ik zou eerst kijken naar de oorzaak van het buikvet en kijken wat je zelf kunt doen. Door de colitis zal er meer glucose vrijgemaakt worden en is er meer aanmaak insuline. Leef je al volgens de Hormoonfactor? Dat kan al een groot verschil maken.
Zie nu de mogelijke nadelen. Dan toch maar eventjes niet.
Bij dit soort middelen niet echt een bijwerking maar eerder een kwestie van het verkeerde middel of verkeerde dosering. Medicijnen kennen bijwerkingen door een geforceerde werking die het teweegbrengt in je lichaam.
Wat nou als uit een speekseltest komt dat het DHEA erg hoog is en Cortisol normaal? Geen PCOS bekend, ook geen klachten op dat gebied. Wel ontstekingsgevoelig en snel hoge stress en onrust.
Zijn er contraindicaties voor dhea in combinatie met Sertraline?
Waar wordt DHEA in capsulevorm van gemaakt of uit gewonnen?
Dag Ralph, Wat een prachtig stuk! Wel jammer dat zo weinig mensen weinig weten over de relatie van hormonen en depressie. Juist, daarom ben k blij dat jij dit nu aanhaalt. Het duizelt mij wel eens, hoeveel prachtige mensen zich depressief en ongelukkig voelen. Daarom is het goed dat mensen, zoals jij en ik de wereld een klein beetje beter maken. Iedereen natuurlijk op zijn eigen manier, maar dit stukje spreekt mij erg aan. Ik heb zelf een Blog over gezondheid en gratis cursussen over o.a. omgaan met depressie. Als je het leuk vind mag je eens op m’n site… Lees verder »
Is het zo bij een burn out dat je DHEA kan slikken als er ook echt een tekort is? Of kan je sowieso DHEA slikken bij een burn out/depressie?
Mij is nog niet helemaal duidelijk of het het een of het ander is (slikken bij een tekort OF bij een burn out).
Allereerst zal de oorzaak vastgesteld en aangepakt moeten worden. Als de oorzaak een burn-out is, zul je daarmee aan de slag moeten. Artsen zullen DHEA meestal voorschrijven bij een tekort, niet bij een burn-out.
Wat zijn de precise bijwerkingen bij gebruik DHEA door vrouwen ?
Bijwerking hebben te maken met dosering/behoefte. Daarom nooit zelf hiermee aan de slag gaan.