DHEA hormoon

De meest gestelde vragen over het DHEA hormoon praktisch uitgelegd.

Wat is het DHEA hormoon?

DHEA is een voorloper van onze geslachtshormonen en staat voor dehydroepiandrosterone (ook wel prasteron). DHEA is een tegenhanger (antagonist) van cortisol.

Waar wordt DHEA gemaakt?

De bijnieren (bijnierschors) en geslachtsklieren maken DHEA van cholesterol en dit is het meest voorkomende hormoon in je lichaam. Het dient als grondstof voor tal van andere hormonen. Het wordt bijvoorbeeld via een reeks tussenstappen omgebouwd tot testosteron. De afname van deze hormonale grondstof heeft daarom consequenties voor een hele reeks hormonen.

Wat is de functie van dit hormoon?

Het aanvankelijke enthousiasme over dit hormoon in de jaren negentig is de laatste jaren wat gedoofd, omdat de aanvankelijk hoge verwachtingen niet helemaal zijn waargemaakt door latere experimenten. Dit hormoon is echter bezig met een verrassende comeback.

• Dient als bron voor de aanmaak van geslachtshormonen (zowel mannelijke als vrouwelijke geslachtshormonen)
• Verbetert het libido en de vruchtbaarheid van vrouwen
• Stimuleert geheugen en denkvermogen
• Kan depressieve gevoelens verminderen
• Helpt bij het tegengaan van osteoporose
• Kan een licht androgene (vermannelijkende) werking hebben
• Kan de hoeveelheid buikvet doen afnemen
• Beschermt hart en bloedvaten
• Versterkt het afweersysteem (populair bij hiv-patiënten)
• Verbetert de huid (het wordt daarom ook in crèmes verwerkt)
• Vermeerdert spiermassa (sommige bodybuilders slikken megadoses)
• Is een cortisol verlager.

Download online hormoontest

Wanneer kan je DHEA hormoon gebruiken?

DHEA wordt door (anti-verouderings-) artsen voorgeschreven bij een DHEA-tekort en verschillende symptomen.

Uiteraard wordt een lagere dosering gebruikt bij vrouwen, omdat het ook deels omgezet kan worden naar testosteron wat bij een teveel een androgene werking kan geven. Dit kan in dat geval soms zelfs leiden tot een vette huid met acne, mannelijke beharing en haaruitval in mannelijk patroon (alopecia androgenetica). De wetenschappelijke onderbouwing van het nut van de behandeling is echter nog vrij dun.(1)

Ten opzichte van je twintigste is dit hormoon op je veertigste gehalveerd, terwijl er op je 65e slechts 10 tot 20 procent van je hoogste jeugdige peil resteert. De aanmaak van dit hormoon daalt zo consequent, dat de DHEA-spiegel geldt als een goede biomarker voor je biologische leeftijd.

Vanaf je veertigste is je DHEA-spiegel gegarandeerd onder jeugdig peil gezakt en is suppletie het overwegen waard – ook als je geen dikke buik hebt. Er zijn geen langetermijnstudies gedaan naar effecten en bijwerkingen, maar in studies die een jaar duurden, zijn nooit bijwerkingen gevonden bij een dosering tot 50 mg per dag. Advies is meestal 25 tot 50 mg per dag te slikken. Terwijl dit hormoon in de VS vrij verkrijgbaar is, kun je het in Nederland alleen op recept bij een apotheek kopen.

Wat zijn symptomen van te weinig DHEA?

Wanneer je te weinig DHEA produceert door bijvoorbeeld ouder worden (ouderdom) of bijnieruitputting door chronische stress dan kan dit allerlei symptomen geven. De meest bekende symptomen zijn:

• Minder goed functioneren van het geheugen en de hersenen (minder scherp zijn en mentaal moe)
• Meer vet op de buik vasthouden (abdominale vetverdeling)
• Depressieve (sombere) gevoelens
• Laag libido bij vrouwen
• Klachten van chronische stress of een bijnieruitputting (burn-out).

Wat zijn symptomen van teveel DHEA?

Als er teveel DHEA wordt ingenomen als supplement of als het te hoog is vanwege een andere oorzaak zoals PCOS (poly cysteus ovarium syndroom) zullen vrouwen de meeste bijwerkingen ervaren. Dit komt omdat vrouwen veel minder mannelijke en andere androgene hormonen aanmaken dan mannen waardoor het effect beter merkbaar is van een verhoging. Voorbeelden van symptomen bij vrouwen met een te hoog gehalte in het bloed van DHEA zijn:

• Snorgroei
• Vette huid
• Acne
• Meer lichaamsbeharing.(2)
• Haaruitval in mannelijk patroon ofwel mannelijke kaalheid indien hier aanleg voor is

Een ervaring uit Amerika

Tijdens een onderzoek uit 2004 vielen Amerikaanse ouderen (65 tot 78 jaar) gemiddeld 0,9 kg af toen zij zes maanden lang dagelijks 50 mg DHEA slikten. Iets minder dan een kilo afvallen lijkt weinig, maar ze hadden er niets voor gedaan of gelaten. Bovendien verdween het meeste vet uit de buikstreek en nam de insulinegevoeligheid van de spiercellen toe.

Leeftijdgenoten die, als test, een nepmiddel hadden geslikt, waren in dezelfde tijd langzaam gemiddeld 0,6 kg zwaarder geworden.

De weldadige effecten zijn volgens de onderzoekers waarschijnlijk toe te schrijven aan de algemene hormonale verbeteringen die DHEA-supplementen bewerkstelligen. Extra inname van dit hormoon  krikt de aanwezigheid van het belangrijke groeihormoon en haar omzettingsproduct IGF-1 op.

Volgens Spaanse studie met menselijke vetcellen in een reageerbuis, heeft DHEA ook rechtstreeks effect op vet en volgens een andere studie gebeurt dat omdat dit hormoon de genexpressie van vetcellen reguleert.

Mannen die bij een Italiaans onderzoek een jaar lang dagelijkse 25 mg DHEA slikten, zagen een reeks hormonen verbeteren; zo steeg hun vrije testosteron. Dat zijn belangrijke argumenten om dit hormoon te gaan slikken.