Insulineresistentie

Auteur: Ir. Ralph Moorman | Reacties:

insulineresistentie

Insulineresistentie komt steeds vaker voor en om diabetes 2 te voorkomen is het belang om al in deze fase in te grijpen. Ik vertel je graag over de oorzaken, symptomen, testen en mogelijke behandeling.

Wat is insulineresistentie?

Bij insulineresistentie zijn lichaamscellen als het ware ongevoelig geworden voor het hormoon insuline. De reden hiervan is dat insulinereceptoren niet meer goed reageren op de aangeboden insuline.

Hierdoor wordt glucose minder goed in de cellen opgenomen en kan de bloedsuikerspiegel op de lange termijn gaan stijgen, kan prediabetes ontstaan en in het ergste geval zelfs diabetes type 2 (‘ouderdomssuikerziekte’) geconstateerd worden door een arts.

Vaak is er sprake van insulineresistentie bij het metabool syndroom (verhoogde bloedsuiker, hoge bloeddruk, hoog cholesterol en overgewicht), maar er zijn ook slanke mensen met ongevoelige insulinereceptoren.(1)

Hyperglykemie

Vaak verhoogde suikerspiegels (hyperglycemie of hyperglykemie) kunnen op de lange termijn versuikeringsschade of glycatie veroorzaken. Hierbij kunnen suikers gaan plakken aan eiwitten en vetten in ons lijf en voor meer (laaggradige) ontstekingen en veroudering zorgen.

Dit effect is vooral te zien bij diabetes, maar ook prediabetes en lichtere vormen van insulineresistentie zorgen voor versuikering als het chronisch wordt van aard.

Hypoglykemie (bloedsuikerdip)

In navolging van deze hoge bloedsuikerniveaus komt er een overcompensatiereactie waarbij de alvleesklier uit nood de bloedsuiker juist te ver verlaagt door te veel insuline te produceren (hyperinsulinemie). Deze bloedsuikerdip noemt men ook wel hypoglycemie (of hypoglykemie).

In een suikerdip kun je je moe, lusteloos en depressief voelen en dit kan er voor zorgen dat er flinke ‘cravings’ ontstaan naar ongezonde zoete zwaar bewerkte snacks bestaande uit suiker, vet, zout en veel calorieën.

Daarom is een voedingspatroon voor mensen die insulineresistent zijn makkelijker vol te houden wanneer de gekozen maaltijden de bloedsuiker maar langzaam verstoren en er geen bloedsuikerschommelingen en bloedsuikerdips ontstaan.

Resistent voor insuline verhoogt ook de kans op het krijgen van PCOS (polycysteus ovarium syndroom). (1)

Download online hormoontest

Wat is insuline?

  • Een hormoon dat ervoor zorgt dat bloedsuiker opgeslagen kan worden in de lichaamscellen waardoor het bloedsuikergehalte niet te hoog oploopt.
  • Betrokken bij de vetopslag en het aanmaken van spierweefsel.
  • Een anabool hormoon wat wil zeggen dat het zorgt voor opslag, herstel en groei.
  • Wordt aangemaakt in de pancreas of alvleesklier (in de Eilandjes van Langerhans).
  • Wordt vrijgegeven wanneer de bloedsuiker te hoog is, maar ook wanneer er veel aminozuren (eiwitten) in ons bloed circuleren.

NB. suiker wordt in onze lichaamscellen opgenomen en gebruikt voor energie, maar ook als energievoorraad opgeslagen in de vorm van glycogeen (vooral in de spieren en de lever) of vet (in vetcellen).

Werking insuline – glucagon – glucose – glycogeen

Hieronder tref je een afbeelding waarin de werking tussen insuline, glucagon, glucose en glycogeen duidelijk getekend is.

insuline - glucagon glucose

Wat is de oorzaak?

Voor insulineresistentie zijn meerdere oorzaken en vaak is het een optelsom van een aantal dingen. Natuurlijk is er net als bij iedere lichamelijke klacht een genetische component, maar de leefstijl kan ervoor zorgen dat bepaalde genen tot uiting komen. Als we kijken naar leefstijl dan zien we een aantal dingen die de kans verhogen op insulineresistentie:

  • Overgewicht en veel buikvet of orgaanvet (metabool syndroom) (2)
  • Hoge inname van sterk bewerkte (geraffineerde) voedingsmiddelen met toegevoegde suikers die de bloedsuiker snel laten stijgen (3)
  • Inactief leven (4)
  • Chronische stress (5)
  • Laaggradige ontstekingen door bijvoorbeeld voedselovergevoeligheden, ‘lekkende darm syndroom’, onbalans in de darmbacteriën, hoge suikerinname en stress. (6)
  • Roken (7)
  • Hoge alcohol- en fructoseconsumptie (alcoholische en niet alcoholische leververvetting) (8) (9)
  • Zwangerschap (zwangerschapsresistentie en zwangerschapsdiabetes) (10)
  • Slaaptekort (slaapgebrek) (11)
  • Gebruik van bepaalde medicijnen zoals corticosteroïden (12).

De bloedsuikerspiegel

Hieronder tref je een afbeelding waarin het verschil in stijging van de bloedsuikerspiegel te zien in normale situatie, pre diabetes en diabetes.

Reactie van de bloedsuiker insulineresistentie - diabetes

Wat zijn de symptomen/ klachten?

Je kan op korte termijn herkennen of je insuline resistent bent aan:

  • Bloedsuikerdips en bloedsuikerschommelingen
  • Moodswings
  • Weinig energie en lusteloos gevoel tussen maaltijden
  • Depressieve gevoelens
  • Zoetdrang en snaai-neigingen tijdens bloedsuikerdips.

Op de lange termijn herken je of je insuline resistent bent aan de volgende symptomen van suikerschade (vooral bij prediabetes en diabetes type 2):

Kan ik een test doen?

De dokter heeft meerdere testen ter beschikking om zijn vermoedens van insulineresistentie te bevestiging. Vaak kiest men voor een combinatie van testen. Voorbeelden van deze testen zijn:

  1. Orale glucose tolerantie test: Hierbij wordt een dosis glucose toegediend en de uren erna gekeken hoe de bloedsuikerspiegel hier op reageert. Wanneer de bloedsuiker te ver schommelt in de bloedtest uitslag kan dit betekenen dat de insuline niet goed werkt en de receptoren niet gevoelig genoeg zijn voor insuline.
  2. Nuchtere meting van de bloedsuiker en de insuline: Wanneer deze verhoogd zijn bij het meten kan dit duiden op insulineresistentie. Hierbij kan de HOMA-Ir waarde berekend worden.
  3. HbA1C: Hierbij wordt gekeken hoe groot de suikerschade aan de rode bloedcellen (hemoglobine) is. Rode bloedcellen worden in ongeveer 120 dagen vernieuwd. De HbA1C is een maat voor de suikerschade (glycatie) in het lichaam. Bij (zware) insulineresistentie, prediabetes en diabetes type 2 is deze vaak verhoogd.
  4. Triglyceriden: Een verhoogd niveau van triglyceriden kan betekenen dat er insulineresistentie is.

Welke behandeling (oplossing) is aan te raden?

Voor het omkeren van het sluimerende proces van insulineresistentie en diabetes (en gebruik van bloedsuiker verlagende medicatie te voorkomen) zijn er meerdere maatregelen aan te raden. Voorkomen van diabetes type 2 is immers beter dan genezen.

De juiste voeding (dieet – afvallen)

  1. Afvallen is bij overgewicht van belang om de insulineresistentie te verminderen en insulinereceptoren gevoeliger te maken.
  2. Daarnaast zijn voedingskeuzes aan te raden waarbij de bloedsuiker maar langzaam verstoord wordt. Vaak wordt er gesproken over een laag koolhydraat dieet (low carb), maar dit is niet per se nodig als je kiest voor koolhydraatbronnen die veel vezels bevatten die de bloedsuikerstijging remmen (slow carb dieet).
  3. Naast vezels kunnen ook vetten in de maaltijd de snelheid van de bloedsuikerstijging verlagen, dus obsessief vetten gaan vermijden om de calorie inname maar zo laag mogelijk te krijgen kan averechts werken.
  4. Verder is het van belang te achterhalen welke voedselovergevoeligheden je hebt en welke voeding je optimaal verteert om het immuunsysteem zo min mogelijk te belasten. Glutenvrije en zuivelvrije eetpatronen zoals in het hormoonfactor-programma of het oerdieet kunnen erg goed werken.
  5. Alcoholische dranken zouden zeer met mate gedronken moeten worden.

Dagelijkse beweging en wekelijkse training

Als het gaat over training- en beweegprogramma’s om de insulinereceptoren zo gevoelig mogelijk te krijgen, dan is krachttraining en interval cardiotraining zeer aan te raden.

Stress reductie

Wanneer er sprake is van chronische stress dan is dit een belangrijk aandachtspunt. Cortisol verhoogt immers ook de bloedsuiker en maakt cellen nog ongevoeliger voor insuline. In dat geval is een begeleiding door een stress counselor zeer aan te raden.

Stoppen met roken

Stoppen met roken vermindert insulineresistentie.

Goed slapen

Zorg voor een goede slaap en regelmatig dagritme.

Deel de blog op:

Over de schrijver

Ir. Ralph Moorman is ingenieur levensmiddelentechnologie en specialist op het gebied van voeding en hormonen. Op de Wageningen Universiteit heeft hij veel geleerd over voeding en zich vervolgens verdiept in de relatie van voeding tot ons hormoonsysteem. Moorman zelf geeft leefstijladvies omtrent zijn vakgebied en werkt samen met endocrinologen en andere artsen om tot het beste resultaat te komen. Hij schreef 3 boeken over dit onderwerp en is daarnaast docent bij de opleiding Trainer Hormoonfactor.

hormonen in balans e-book

Gratis e-book!

Maar liefst 69 pagina's: + hormoon test + 18 lekkere recepten + 10 gezonde dagschema's (tevens aanmelding voor mijn nieuwsbrief).

Door mij aan te melden geef ik toestemming om mijn gegevens te verwerken zoals beschreven in onze privacy verklaring

Your data is safe with us

Abonneer
Laat het weten als er
2 Reacties
Nieuwste
Oudste
Inline feedbacks
Bekijk alle reacties

Ik kreeg insulineresistentie na een zwaar verkeersongeval. Volgens de specialist in het U.Z Gent was dit het gevolg van een lichamelijke stress. Dit werd later bevestigd door een specialist van het UZA (Antwerpen). Mijn levensstijl was normaal en ik at gezond en toch….

Ik zou een atlascorrectie overwegen, om alles meer in balans te brengen. Helpt ook de hormoonhuishouding.