Struma

Wat is de betekenis, de oorzaken, symptomen en oplossingen van een struma?

Wat is een struma?

Een struma of krop is een verdikking of zwelling van de schildklier. Er bestaan meerdere vormen van struma en het hoeft niet per se gevaarlijk, ernstig of kwaadaardig te zijn. Soms ontstaan schildklierklachten door de zwelling die behandeld moeten worden. Er zijn verschillende vormen van een gezwollen en vergrote schildklier (1):

• De zwelling kan egaal (diffuus) zijn.
• De zwelling kan uit een of meerdere knobbels of noduli bestaan (uninodulair of multinodulair struma)

Ook wordt er een onderscheid gemaakt tussen toxisch en niet-toxisch struma. Bij toxisch struma wordt de schildklierhormoonproductie verhoogd en bij niet toxisch is dit niet het geval. Struma groeit meestal langzaam.

Hoe ziet een struma er uit?

De zwelling kan er net wat anders uit zien, afhankelijk of het een diffuus of multinodulair struma is. Vaak is de zwelling niet symmetrisch.

Afbeelding 1: Struma

Wat zijn de symptomen en klachten?

De struma zelf kan ter plaatste zorgen voor:

• Slikklachten
• Zichtbare of voelbare schildklier vergroting aan de voorkant van de nek
• Keelpijn
• Moeilijk ademen
• Hese stem
• Beklemmend (beknellend) gevoel in het halsgebied.

Als de struma leidt tot een te hoge productie van schildklierhormoon (hyperthyreoïdie):

• Hoge hartslag (verhoogde hartslag)
• Hartkloppingen
• Diarree
• Verhoogde lichaamstemperatuur (zweten, transpireren)
• Gewichtsverlies
• Gejaagd zenuwachtig gevoel en kortademig bij inspanning
• Verlies van kracht in de spieren
• Onregelmatige cyclus (menstruatie)
• Geheugen en concentratie verlies
• Snel moe.

Als de struma leidt tot een de lage productie van schildklierhormoon (hypothyreoïdie):

• Kouwelijk, koude handen en voeten
• Haaruitval, dun haar
• Droge huid
• Lage hartslag
• Onregelmatige hartslag
• Moeheid (vermoeid)
• Soms aankomen (gewichtstoename)
• Vocht vasthouden (vooral in handen, enkels en voeten)
• Hoge cholesterol
• Depressief gevoel
• Opgezet gezicht
• Libidoverlies
• Menstratieproblemen.

Download online hormoontest

Wat is de oorzaak/ hoe ontstaat een struma?

Een struma kan meerdere oorzaken hebben. In sommige gevallen kan het de productie van schildklierhormonen en de stofwisseling in het hele lichaam ontregelen. In andere gevallen geeft het alleen een plaatselijk effect (euthyreoot).

Vaak voorkomende oorzaken van struma zijn:

• Jodiumtekort: Door een tekort van jodium in de voeding zwelt de schildklier. Soms ontstaat er tekort aan schildklierhormoon.
• De ziekte van Graves: Graves is een auto-immuunziekte waarbij de schildklier gaat zwellen en teveel schildklierhormoon produceert (hyperthyreoïdie). Een bekend bijverschijnsel is een probleem aan de ogen (oogziekte van Graves).
• De ziekte van Hashimoto: Hashimoto is een auto-immuunziekte waarbij de schildklier ook soms wat kan zwellen. De schildklier gaat nu juist te weinig schildklierhormonen produceren (hypothyreoïdie).
• Schildkliertumoren (goedaardig en heel soms kwaadaardig).

Is een struma erfelijk?

Er is erfelijke aanleg mogelijk, maar er zijn meerdere factoren die van invloed zijn op het tot uiting komen van de genen. Ook zonder erfelijke factor kan struma ontstaan.

Welke testen zijn?

Bij verdenking van struma kan schildklieronderzoek gedaan worden door middel van bloedtesten, een echo-onderzoek en beeldvormend onderzoek zoals schildklierscintigrafie.

Hoe gaat de behandeling?

1. Radioactief jodium

Soms wordt bij het behandelen van een snelle schildklier (Graves) niet het gewenste resultaat bereikt door het medicijn strumazol. Er wordt vervolgens gekozen voor een slok radioactief jodium in de schildklier. Dit zal de schildklier kunnen verkleinen en blijvend vertragen.

Heeft strumazol bijwerkingen?

Strumazol is een medicijn met als werkzame stof thiamazol dat ingezet kan worden door de arts bij een te snelle schildklierwerking (hyperthyreoïdie). Deze stof kan de aanmaak van schildklierhormonen remmen. Bijwerkingen zoals huidproblemen en gewrichtsklachten kunnen hierdoor wel optreden.

2. Verwijderen middels een operatie

Soms kunnen schildklieroperaties uitgevoerd worden waarbij een deel van de schildklier verwijderd wordt. In sommige gevallen kan het vanzelf genezen.

Wat kun je zelf doen?

Wat je zelf kunt doen (aanvullend aan het werk van de arts) hangt af van de oorzaak.

1. Tekort aan jodium: jodium aanvullen met de juiste voeding en eventueel suppletie.
2. Een auto-immuunziekte zoals Graves en Hashimoto: het immuunsysteem minder belasten door je leefstijl te verbeteren. (1)
3. Daarnaast heeft roken vermoedelijk ook een negatief effect op een struma. Stop daar sowieso mee. (2)

NB. voor meer informatie kan je de blogs over de snel werkende schildklier en de traag werkende schildklier lezen.(3)