Bechterew

 Jeroen van Deelen over Bechterew: “Met gezond bewegen en gezond eten ga je je lekkerder voelen. Je kunt dan veel meer aan en bent tegenslagen veel beter de baas!”

Eind 1998 geleden werd bij mij een chronische aandoening met een onvoorspelbaar verloop vastgesteld. Ik ontdekte in de loop van de tijd welke factoren de ziekte remmen, en welke aspecten een positief effect hebben op mijn ‘welbevinden’. En ik voel me al een hele tijd ‘wel’. Die ervaringen deel ik graag met anderen, zodat ook zij dat gevoel gaan vinden! Vandaar is dit verhaal, ‘Mijn verhaal’ nu de eerste stap daarin.

In 1998 werd bij mij de ziekte van Bechterew vastgesteld. Wegens klachten liep ik al bij de fysiotherapeut met het idee van overbelasting door sporten. In die tijd kreeg ik ook een ontsteking van de iris in mijn oog. De oogarts adviseerde om via de huisarts een verwijzing naar de reumatoloog te vragen. En inderdaad, na mijn beschrijving van de klachten en een röntgenfoto werd mij een heftige mededeling gedaan. Ik kwam vervolgens terecht bij een oefengroep en kreeg de ‘reguliere’ zware reumapillen: ontstekingsremmend en pijnstillend.

Werken aan herstel middels….

1. Fitness tijdens Bechterew

Kort na de diagnose kon ik starten bij een Bechterew-oefengroep. Binnen een jaar was ik zodanig ‘aangesterkt’ dat ik deze oefengroep verliet na overleg met de fysiotherapeut van de oefengroep en de reumatoloog. Ik ging weer vinzwemmen. Ik sterkte steeds verder aan. Bij een ouderwetse sportschool (zoals in de Rocky-fims) ben ik gaan krachttrainen. Ik kreeg een trainingsprogramma waarbij rekening gehouden werd met mijn lijf en het vinzwemmen.

Twee jaar lang trainde ik vooral met lichte gewichten en hoge frequenties op toestellen. Daarna ben ik samen met mijn sportinstructeur gaan trainen met zware gewichten en losse halters. Hierbij kwam de coördinatie en beheersing van spieren sterk naar voren. Feitelijk leerde ik om verantwoord en gecontroleerd te tillen en kracht uit te oefenen. Door techniek en beheersing ben ik in staat om zware lasten te tillen en verzetten: kratten boodschappen dragen en verhuizen kon ik lekker zelf blijven doen! Ik sterkte dus alleen nog maar verder aan en voelde me steeds beter.

2. Surfen tijdens Bechterew

Rond 2005 ben ik begonnen met surfen tijdens een surfcamp in Frankrijk. Tijdens één van de laatste dagen ging ik op een shortboard met de instructeur mee. De golven waren krachtig en zo’n 2 meter, ik zal nooit vergeten dat hij zei dat ik mijn rug holler moest maken. Maar dat ging toen niet. Die was niet zo flexibel in die tijd. En het slapen op een luchtbed op een scheve ondergrond was ook niet bevorderend! Maar dat surfen heeft wel een enorme kick gegeven. Ik ben in Nederland verder gegaan met het surfen.

Door goed te letten op het hol trekken van de rug tijdens het peddelen, is mijn rug ook soepeler geworden. Het surfen werd met het vinzwemmen de ideale combinatie van beweging voor mij. En dat werd aangevuld met het wandelen met mijn hond. Een perfect bewegingsprogramma voor mij dus.

3. Minder medicatie tijdens Bechterew

Rond 2005 ben ik ook gaan nadenken over het minderen of zelfs stoppen met de medicatie. Immers met sporten sterk je je lijf en maak je zelf endorfine aan; een natuurlijke pijnstiller. Mijn arts adviseerde om preventief te blijven slikken, maar enigszins eigenwijs en ‘ongetemd’ ben ik gaan minderen en uiteindelijk gestopt! De jaarlijkse controles bij de reumalotoog lieten een stabiel verloop zien. En sinds ongeveer 2006 ben ik niet meer voor de jaarlijkse controle geweest.

Ik heb geleerd om mijn leven op het gebied van mijn gezondheid te stabiliseren! Dat doe ik met de juiste dosering aan beweging en door rekening te houden met voeding, stress, nachtrust en dergelijke. En dat gaat al een jaren goed, ondanks mijn afwisselende leven op het gebied van werken, studeren, ondernemen.

4. Bootcamptrainingen tijdens Bechterew

Ook een mooie overwinning is dat ik sinds de winter van 2011/2012 weer ben gaan hardlopen/ joggen in bossen. Dat lopen gecombineerd met (kracht)oefeningen kun je ‘bootcamptrainingen’ noemen. Ik loop weer met een rugzak met trainingsattributen door de bossen te rennen. Dat doe ik altijd samen met mijn jonge (wolf)hond en heel regelmatig met een vriendin die in haar dagelijkse leven als personal trainer actief is. Dankzij haar ben ik ook verder gaan verdiepen in verantwoorde voeding.

5. Voeding tijdens Bechterew

Ik ontdekte superfoods en gezonde energie-smooties. In het voorjaar van 2012 ontmoette ik een vrouwenarts (zoals ze zichzelf noemt), en zij adviseerde mij om graanproducten te vermijden. Sinds half april 2012 eet ik nog maar zelden brood, pasta’s, rijst en andere graanproducten. Graanproducten hebben een ontsteking aanjagende werking, en omdat Bechterew een ontstekingsaandoening is, was de boodschap meteen duidelijk voor mij.

En in de loop van 2012 ben ik ook melkproducten gaan minderen en tegen het einde van 2012 heb ik besloten om ook vlees en vis te gaan minderen. En daar tegenover gebruik ik meer groenten, fruit, noten, zaden en dergelijke. Mijn laatste aanpassing is dat ik de nachtschade-gewassen wil minimaliseren. Dat is wel een vervelende omdat daar aardappelen, paprika’s, tomaten en nog veel meer onder vallen. En die producten gebruikte ik best veel.

6. Strongmanrun tijdens Bechterew

Terug naar sportief gebied. In de zomer van 2012 had ik wat hinder van mijn rugspieren naar aanleiding van een week werken tijdens de zomerfeesten van Nijmegen. Een vriend van mij vroeg me om mee te lopen met de Strongmanrun: 18 km met 25 hindernissen. Mijn eerste reactie was dat ik dat niet kan. Maar kort daarna berekende ik dat binnen elke kilometer lopen er een onderbreking was, een hindernis. Dus er is variatie in de bewegingen, want structureel lange tijd de zelfde beweging maken is iets waar mijn lijf niet vrolijk van wordt. Ik ben gaan trainen op wat langere stukken lopen, maar ik heb ook mijn fysiotherapeut gebeld.

Ook al heb ik ooit geleerd dat ik zelf aan mijn klachten kan werken, had ik ze nu wel even nodig, omdat ik binnen maar 5 weken (!) klaar moest zijn voor die run. Dus ik werd wat extra geholpen om mijn lijf weer soepel en flexibel te krijgen. En het lukte. Ik heb de run gelopen op een warme, eigenlijk hete najaarsdag en de tijd was voor mij uitstekend. Ik zat precies in de middenmoot. Het uitlopen van de run was voor mij de grootste fysieke uitdaging die ik ooit gehaald heb. En dit allemaal door eigenwijs te zijn, door naar mijn lijf geleerd te hebben luisteren, gezond leven en doorzetten natuurlijk.

7. Koude trainingen tijdens Bechterew

Waar ik in het najaar van 2002 ook mee verder gegaan ben, dat zijn de koude trainingen. Dat houdt in dat ik ga zwemmen in buitenwater, en dat zo lang mogelijk probeer vol te houden. Hoe verder je in de winter komt, hoe korter de tijd dat je in het water kunt blijven natuurlijk. Het lukt mij momenteel om met vriezend weer in water van enkele graden toch een heel klein stukje te zwemmen. Daarbij zijn concentratie en een goede ademhaling van essentieel belang. Je moet voorkomen dat je in een koudeshock komt, en dus rustig blijven. Dat doe je vooral met de ademhaling. Dit heb ik van een vriendin geleerd die bij Wim Hof de Iceman opgeleid is.

Deze Wim Hof Methode moet super goed werken voor je weerstand en dus tegen auto-immuunziekten. Ik ben overtuigd van dit nut, en voor mij is het dus een ‘must’ om lekker de kou op te blijven zoeken. Een absolute aanrader voor iedereen. Ik verwen me verder ook graag met warme kleding en een warme omgeving, maar je lijf trainen tegen de kou is o zo bevorderend voor je gezondheid…

De afgelopen 2 jaar

Ruim 2 jaar geleden werd ‘mijn verhaal’ hier op de site van de Hormoonfactor gepubliceerd. Voor mij was dat een grote stap om openbaar uit te komen voor de Ziekte van Bechterew die bij mij in 1998 gediagnosticeerd is. Van iemand die er eigenlijk nooit over sprak, zich er voor schaamde, schreeuw ik het nu zowat van de daken. Ik heb geleerd dat het juist kracht geeft om mijn ervaringen te delen met anderen. Ik hoop nog veel meer mensen te kunnen inspireren met mijn verhaal.

Afgelopen 2 jaar is er veel gebeurd en veranderd in mijn leefwijze. Trots ben ik dat ik de controle op mijn lijf heb kunnen behouden. Ik vertel daar in deze update meer over. Ook wat nieuwe en aangepaste gewoontes bespreek ik.

Gebeurtenissen met een impact

Eén van de belangrijkste gebeurtenissen van de laatste jaren was de geboorte van mijn dochter eind oktober 2014. Vlak daarvoor was er nog een verhuizing. De verhuizing had helaas te maken met een financieel ongezonde situatie. Maar er is wel heel wonderlijk een goedkoop appartement op ons pad gekomen midden in de natuur. Ik hoop wel snel weer een huis met tuin te mogen bewonen, maar eerst moet er een financiële inhaalslag gemaakt worden.

Zoals je ziet, staan er in deze alinea heel veel stress-factoren. Zeker als je ze ook nog eens met elkaar combineert. Gelukkig heb ik dankzij de Ziekte van Bechterew geleerd om met stress om te gaan, om te voorkomen dat het grip krijgt op mijn lijf. De eerste lessen kwamen kort na de diagnose toen ik van de reumatoloog hoorde dat stress een hele belangrijke ontstekingsaanjager is. Oververmoeidheid en overbelasting van je lijf en geest horen daar ook bij.

Ondanks al die recente gebeurtenissen die voor elk mens een behoorlijke impact genereren, heb ik afgelopen jaar géén terugval gehad met de Ziekte van Bechterew. Voor mij is dat een duidelijk teken dat ik de situatie onder controle heb. Op de momenten dat er dan even weer wat rust in ‘t leven is, is het bijzonder mooi om dit te beseffen.

De kleine kwaaltjes

Een sporadische verkoudheid of een enkele keer wat koortsuitslag was niet anders dan andere jaren. Ik had afgelopen jaar wel 2 x kort achtereen een ontsteking aan de iris. Die kwaal had ik al enkele jaren niet meer gehad. Zo’n ontsteking, de iridocyclitis, is Bechterew-gerelateerd en voor mij dan wel even een teken dat ik een pas op de plaats moet zetten. Die ontstekingen had ik snel onder controle omdat ik precies weet hoe het ook dan aanvoelt, en ik heb altijd een nieuw flesje prednison-druppels daarvoor in huis.

Omdat ik al jaren geen medicatie gebruik, zelfs geen paracetamol, was ik terughoudend met de druppels. Ik heb het eerst met zilverwater geprobeerd, maar dat irriteerde mijn oog. Achteraf bleek dat ik daar veel te veel van gebruikte! Zodra ik een terugval in energie voel, tijdens een (dreigende) verkoudheid bijvoorbeeld, gebruik ik ook extra gember en knoflook. Ik ben ervan overtuigd dat dergelijke voedingsmiddelen een goed effect hebben op een ziek lijf!

Er zijn wel eens dagen dat ik toch wat klachten heb rondom en in mijn rug. Die kan ik altijd moeilijk concreet omschrijven. Vage zeurderige gevoelens waarbij ik het idee heb dat mijn spieren wat verkrampt zijn en mijn bindweefsel stug is. Voor mij voelt dit niet als pijn omdat ik een aparte pijngrens en pijnervaring heb. Dat komt waarschijnlijk omdat ik bij mijn eerste iridocyclitis een injectie met naald in mijn oog gehad heb.

Nooit heb ik iets gruwelijkers en pijnlijkers mee gemaakt dan dat moment. Maar details spaar ik hier verder uit. Terug naar de incidentele stugge rug; dat is voor mij weer een signaal om vooral aan de stressfactor te werken, en om goed op de ademhaling te letten. Indien mogelijk bezoek ik dan graag een sauna, of ik duik het koude buitenwater in. Dan moet ik even bewust de aandacht leggen op ontspannen, ontladen en opladen.

Het belangrijkste om ook de kleine kwaaltjes te voorkomen of te minimaliseren, is om altijd uitstekend te blijven zorgen voor je lijf en geest. Denk dan aan: de juiste voeding; voldoende nachtrust; ontspannende bezigheden; beweging & sport; opladen in de natuur; invloed van straling minimaliseren; enzovoort.

Nachtrust

Ik hoor en lees geregeld dat mensen problemen hebben rondom hun nachtrust. Gelukkig kan ik goed inslapen en doorslapen. Mijn aandachtspunt is nog wel het tijdig naar bed gaan. Maar… ik slaap sinds oktober 2014 niet meer in een bed. Ik slaap in een hangmat. Dat is ontstaan tijdens de laatste loodjes rondom de zwangerschap. M’n vriendin verzocht mij soms om op de bank te slapen om te voorkomen dat ik haar zou wekken als ik vroeg op moest staan voor werk. Alleen koos ik niet voor de bank, maar voor de hangmat die toen net enkele weken in de woonkamer hing. En ik was heel snel ‘verkocht’. Ik ervaarde dat ik er geweldig goed in kan slapen, maar daar zijn wel wat technieken voor nodig.

Het beviel m’n hoogzwangere vriendin ook dat ze ongestoord kon slapen. Er zijn avonden geweest waarbij ik haar zei dat ik last had van een stugge rug en me afvroeg of ik het in de hangmat zou volhouden. Tot mijn stomme verbazing kwam – en kom – ik altijd beter uit de hangmat dan dat ik erin gestapt ben. Hier kan ik ook veel meer over vertellen, ook over wat aanraders zijn om op te liggen en onder te liggen als je kiest voor de hangmat! Een hangmat is natuurlijk ook een prachtig attribuut om in te ontspannen: in je tuin, op je balkon of in huis. Neem gerust contact met me op als je er meer over wilt weten.

Ziekte van Bechterew, mijn redding!

De Ziekte van Bechterew heeft van mij een gezond mens gemaakt. Gezonder dan zonder deze aandoening, want anders had ik me vrijwel zeker niet zo uitvoerig verdiept in voeding en andere gezondheidsfactoren. Inmiddels heb ik zo ontzettend veel aan ervaringen en kennis om te delen met mensen dat dat niet in dit verhaal past. Bovendien werken al die aspecten, en nog veel meer factoren, voor ieder mens anders. Standaard adviezen en tips zijn er nauwelijks. Hoewel…

Ik noem er aan het einde van deze update enkele. Sinds 2013 heb ik mijn bedrijfsplan gewijzigd en richt ik me op het helpen van mensen aan het verbeteren van hun gezondheid en dus leefwijze. Dat begon in algemene zin, maar sinds vorig jaar heb ik besloten om mij specifiek te gaan richten op de groep mensen met chronische ontstekingsaandoeningen; en dan met name met de Ziekte van Bechterew. In 2015 gaan er mooie stappen gezet worden op dit vlak. Als eerste komt er een 6 daags arrangement waarin deelnemers een soort ‘spoed-cursus‘ krijgen waarna ze makkelijker zelf thuis aan de slag kunnen. Dit is dus ook wat de Bechterew mij gebracht heeft! Mijn redding die zich gaat manifesteren vanaf 2015!?

Ziekte van Bechterew, jouw redding!

Door de Ziekte van Bechterew werd ik dus gedwongen om naar mezelf te kijken en heb ik voor een gezond en bewust leven gekozen. Door mijn successen hierin voel ik een sterke roeping om die aanpak met anderen te delen. Om andere mensen te laten zien dat er andere wegen zijn dan de reguliere wegen die vaak via het medische circuit lopen. Overigens kunnen deze wegen zeker parallel lopen. Vaak gebeurt dat sowieso in de beginfase. Na verloop van tijd als de progressie toe slaat, kun je steeds makkelijker je eigen weg volgen, en die buigt dan vaak af van de algemeen bekende wegen!

Vaak gaat het delen van mijn ervaringen en kennis veel via telefoongesprekken, ontmoetingen, chatten, e-mailen. Ik heb er nog altijd moeite mee om voor iets dat voor mij zo vanzelfsprekend is, er via consulten een prijskaartje aan te hangen. Ik vind dat iedereen recht heeft op kennis rondom gezondheid. Zo heb ik ook veel van anderen mogen leren. Maar omdat er ook bij mij brood (rijstwafels) op de plank moet komen, ga ik in 2015 vooral arrangementen en bijeenkomsten organiseren waarbij mensen flink geprikkeld en geïnformeerd gaan worden. Ik ben ervan overtuigd dat de deelnemers er gelukkig van worden, en dan word (blijf) ik dat ook!

Nieuw en anders

Naar aanleiding van mijn succesverhaal uit 2012/2013 (het eerste deel) volgen hier enkele opmerkingen:

Eerst basis opbouwen

In het eerste deel vertel ik hoe ik jaren gewerkt heb aan een fysieke basis. Van daaruit kon ik weer normaal functioneren en van alles (fysiek) aanpakken. De eerste jaren was ik behoorlijk gevoelig als ik enkele weken verzuimde om regelmatig te blijven sporten door bijvoorbeeld een verhuizing. Dan kon ik last krijgen van een stugge rug door verkrampte spieren en na verloop van tijd zelfs stug bindweefsel. Afgelopen jaar heb ik wegens de zwangerschap, verhuizing en geboorte een stuk minder gesport. Maar…

Mijn fysieke basis is inmiddels zo sterk maar ook stabiel in mijn lijfelijk systeem ingebouwd, dat gebleken is dat ik met veel minder intensief sporten goed weg kwam! Tegenwoordig behoort tot mijn dagelijkse pakket aan beweging: minimaal 3x met de hond naar buiten (waarvan 1 à 2 keer op de mountainbike) en 1x per dag de oefeningen van de 5 Tibetanen, inclusief ademhalingsoefeningen.

Maar hierbij speelt ook dagelijks de voeding een belangrijke rol. De juiste brandstof doet de motor het beste lopen. En ook het zo laag mogelijk houden van die belangrijke stressfactor is van groot belang. Daar heb ik mij allerlei trucjes voor aangeleerd.

Hiermee, met die opgebouwde basis, heb ik eigenlijk ontdekt dat – voor mij – er geen noodzaak is om m’n hele leven een bepaald intensief patroon dagelijks / wekelijks af te werken. Dat was dan ook weer een openbaring. Ik vermoed, ik wéét, dat een heel belangrijk aspect hierbij is dat ik mij niet meer druk maak om de Ziekte van Bechterew. Ik ben niet meer bang dat het mijn leven gaat bepalen en verknallen. Nee, ik ben de Ziekte van Bechterew zelfs dankbaar! En dit – het niet bang zijn – kan wel eens ‘het geheim’ zijn…

Helaas heb ik wel gemerkt dat het percentage spiermassa wel iets geslonken is het afgelopen jaar. Tijd om weer meer te sporten maar dan om de ijdelheid!

Sporten

In 2013 ben ik gestopt met vinzwemmen als wedstrijdsport en de trainingen in een (chloor)zwembad. Vinzwemmers gebruiken een grote monovin aan hun voeten om op hoge snelheid te kunnen zwemmen; zoals een dolfijn zeg maar, of een zeemeermin/-man. Op een trainingsavond verslikte ik mij gigantisch en ik was benieuwd wat ik eigenlijk ingeslikt had.

Tja; zwembadwater, maar wát is zwembadwater? Ik was in die tijd zo druk met het bijstellen van mijn voedingsgewoonten, dat ik ook ging Googlen naar ‘zwembadwater verslikken’. En ik was geshockt! Het chloor in zwembadwater is nog niet het ergste, maar zodra chloor zich bindt aan organisch vuil (haren, huidschilfers, speeksel, urine, zweet, etc) dan ontstaan er uiterst giftige stoffen. Ik wilde dit niet geloven want zwemmen is mijn leven, en vinzwemmen beschouwde ik als een ‘noodzaak’ voor het soepel houden van mijn lijf. Bovendien leverde het vele onder water zwemmen mij een flinke longinhoud op; ook gunstig indien de Ziekte van Bechterew ooit toe zou slaan op mijn ribbenkast.

Meteen nam ik contact op met een vriendin die biologe is. En zij bevestigde mijn bevindingen. Ze stuurde me zelfs nog wetenschappelijke literatuur. Ongeveer 45 minuten zwemmen in een chloorzwembad kan jouw DNA al aantasten!!! Voor mij was het duidelijk. Ik was geshockt en besloot nog 1 keer te gaan trainen om werkelijk te voelen of ik direct zou willen stoppen met vinzwemmen. En zo ja, dan was dat meteen mijn afscheidstraining. Ik weet het nog als de dag van gisteren; ik heb me helemaal niet fijn gevoeld in het water. De liefde voor de zwembaden was ineens voorbij. Ik had het ‘uitgemaakt’ en het deed me toch pijn, maar het voelde nog meer als een opluchting. Een hele vreemde gewaarwording.

Maar toen? Het was niet zo moeilijk om een alternatief te vinden. Want de koudetrainingen bevielen mij wel. Ik ben dus vaker het buitenwater gaan opzoeken. Mensen vroegen mij dan wel eens of het buitenwater niet slechter en vuiler is dan zwembadwater. Dit vroeg ik dan weer na aan de biologe en kreeg als antwoord: de risico’s die aan buitenwater verbonden zijn, zijn vele malen lager. Bovendien zal je weerstand alleen maar toenemen door het contact dat je dan hebt met het water en alles wat er van nature in zit! En het aspect van de koude versterkt ook nog eens je immuunsysteem.

Ik wil wel nog wel even toevoegen dat ik incidenteel in een (chloor)zwembad kom, maar het structureel trainen in zulke baden is voor mij een verlopen zaak. Zie dit als die vaak genoemde 80-20-regel. Als je voor een groot deel gezond eet en leeft, dan blijft er echt nog ruimte voor uitzonderingen.

Er is dus best veel veranderd na het schrijven van de eerste versie van ‘mijn verhaal’. Ik ben minder intensief gaan krachttrainen, minder vinzwemmen en ik ben wegens tijd en geld ook minder gaan surfen. Een surfsessie kost toch minimaal een halve dag en ca 300 kilometers aan brandstof. Daarbij heb ik mijn voedingspatroon verder aangescherpt volgens de principes van De hormoonfactor en ik heb de koudetrainingen en ademhalingsoefeningen een onderdeel van mijn leven gemaakt. Deze nieuwe combinatie heeft mij een verbeterd fysiek gestel opgeleverd ten gunste van de controle over de Ziekte van Bechterew. Voor mijn gevoel heb ik letterlijk de Ziekte van Bechterew overwonnen. Daarom benoem ik mijzelf ook geregeld een ex-Bechterew-patiënt.

Voeding

In deel 1 gaf ik aan minder vlees en vis te gaan eten. Wat voeding betreft is het heel lastig om algemene uitspraken te doen. Daarom hoor je de kenners en specialisten, zoals Ralph Moorman, ook altijd zeggen dat ieder zelf moet aanvoelen wat goed voor hem/haar is. En dat heb ik overgenomen. Zo zijn er wezenlijke verschillen tussen mensen in behoefte aan dierlijke bronnen. Zo heb ik ontdekt dat mijn lijf minder behoefte heeft aan vlees, en dan het best overweg kan met kip/kalkoen en dergelijke (wit vlees / gevleugelte). Vette vissoorten passen ook goed bij mij. Die eet ik dan ook regelmatig.

Wat betreft de vegetariërs en veganisten: let heel goed op of je voldoende aan je mineralen en vitamines komt. Laat je regelmatig hierop testen en kies voor de goede alternatieven of aanvullingen.

Ook gaf ik in deel 1 aan dat ik met de nachtschades aan het stoeien was. Inmiddels ben ik vrijwel volledig gestopt met het eten van aardappelen. Maar producten als tomaten en paprika’s eet ik wel, maar wel gevarieerd en met mate. Hierover heb ik nog contact gehad met Ralph. Bijna alle voedingsmiddelen leveren bij té veel gebruik nadelen op. Dus zijn boodschap was: varieer en volg wederom je gevoel; kijk wat de voedingsmiddelen met je lichaam doen. Wist je dat jouw ontlasting en urine hiervoor zo’n beetje de beste graadmeters zijn?

Ik had beloofd nog wat ‘standaard tips en adviezen’ te geven. Ondanks dat iedereen vooral zijn eigen gevoel moet volgen en eigen keuzes moet maken, benoem ik wat punten die naar mijn idee voor iedereen van belang zijn. Voor iedereen inderdaad; want als je nu nog geen gezondheids- of ‘ouderdoms’-klachten hebt, kunnen die nog wel komen. Heb je de Ziekte van Bechterew en/of andere ontstekingsaandoeningen, dan adviseer ik je zeker deze punten te overwegen. Vermijd:

• Graanproducten
• Witte, bewerkte suikers
• Synthetische zoetstoffen
• Smaakversterkers
• Koezuivel
• Soja
• Dranken uit plastic flessen en drankkartons
• Bakken in plantaardige oliën (uitzondering – wel goed dus: kokosolie en rijstolie)

maar ook:

• let op voldoende nachtrust (niet te laat naar bed)
• vermijd straling (wifi / 4G)
• doe ademhalingsoefeningen
• vermijd stress

Als je nu denkt: jee, wat blijft er dan aan voeding over? Maak je niet druk; er blijft heel veel over aan mogelijkheden. Verdiep je bijvoorbeeld in Het hormoonfactordieet of neem contact met mij op voor gerichtere adviezen nadat ik meer weet over jou en jouw situatie.

En ook hier: als je voor een groot deel gezond eet en leeft, dan blijft er echt nog ruimte voor uitzonderingen. Net zoals die vaak genoemde 80-20 regel; dat geldt wat mij betreft niet alleen voor voeding, maar ook voor andere gezondheidsaspecten die je na streeft.

Tot slot & dankwoord

Het gaat mij met dit initiatief, dit verhaal, niet eens zozeer erom dat ik specifiek reumapatiënten wil benaderen. Ook ‘gewone gezonde’ mensen kunnen vaak nog veel verbeteringen doorvoeren in hun leef- en eetgewoonten. Ik wil mensen bewust laten worden van het leven dat ze leiden, en dat eventuele aandoeningen juist kunnen leiden tot sterke kwaliteitsverbeteringen van hun leven. Met gezond bewegen en gezond eten ga je je lekkerder voelen. Je kunt dan veel meer aan en bent tegenslagen veel beter de baas! Het is mij overkomen dat ik nu meer kan dan ik gekund zou hebben zonder mijn aandoening: ik heb de Strongmanrun uitgelopen, en ik bescherm mijn lijf meer tegen negatieve invloeden (denk aan alcohol, zoetstoffen, roken, medicijnen, etc) dan zonder ‘de Bechterew’! Dat zijn mijn ervaringen en die wil ik delen. Ik heet waarschijnlijk niet voor niets Jeroen van DEELEN (mail@natuurlijktrainen.nl / www.natuurlijktrainen.nl 06-27002528).

Overzicht hormoonfactor ervaringen