Endometriose: Over de symptomen en behandeling

Wat is endometriose? Hierna lees je meer over de oorzaak, klachten, therapie en het endometriose dieet.

Betekenis endometriose

Bij endometriose groeit baarmoederslijmvlies gelijkend weefsel op andere plaatsen dan het hoort. Dit slijmvlies groeit dan in de spierwand van de baarmoeder, op de eierstokken, eileiders, blaas, darm en/of buikvlies.

Soms wordt endometrioseweefsel ook buiten de buikholte gevonden (longen, neus, navel). Net als het baarmoederslijmvlies reageert dit weefsel op hormonen met een groeifase en een fase waarbij het weefsel afgebroken wordt wanneer er (nog) sprake is van een maandelijkse cyclus. Dit kan vooral tijdens de menstruatie voor flinke pijn zorgen (menstruatiepijn, ook wel endometriosepijn).

Endometriose kan ook voor het ontstaan van verklevingen, cystes en littekenweefsel in de buik zorgen (en dat zwanger worden moeilijker wordt). Endometriose en de klachten daarvan komen vooral veel voor in de vruchtbare leeftijd van de vrouw. Meestal komt het na de overgang tot rust (maar niet per se).

Oorzaak van endometriose

Over de oorzaken zijn de meningen verdeeld.

• Een theorie die vaak genoemd wordt is endometriose door retrograde menstruatie. Bloed komt dan niet alleen uit de baarmoeder lopen via de baarmoedermond en vagina, maar ook via de eileiders in de buikholte. Retrogade menstruatie leidt overigens lang niet altijd tot endometriose. Wellicht heeft dit te maken met genetische aanleg, omdat het in sommige families vaker voorkomt dan in andere families.
• Een andere oorzaak waar de laatste jaren veel over gesproken wordt is onbalans in het immuunsysteem. Wellicht is endometriose een auto-immuunziekte (1).
• Oestrogeendominantie (relatief veel oestrogeenwerking ten opzichte van progesteron) kan endometrioseklachten verergeren, omdat de endometriosehaarden dan meer uitgroeien.

Symptomen/klachten

Er zijn veel symptomen van endometriose bekend en dit is uiteraard afhankelijk van de plaats in het lichaam waar het weefsel zich hecht. Ook worden sommige symptomen waarschijnlijk veroorzaakt door stoffen die het endometrioseweefsel aanmaakt, namelijk prostaglandines.

• Aandrang voor ontlasting terwijl er niks komt (vooral rond menstruatie)
• Gezwollen buik
• Hevige en langdurige menstruaties
• PMS (pre menstrueel syndroom)
• Problemen met vruchtbaarheid (moeilijk zwanger worden)
• Vermoeidheid (moe voelen).

Daarnaast zijn er verschillende pijnen:

• Bekken- of buikpijn
• Pijn bij het plassen
• Pijnlijke stoelgang en darmen
• Tijdens of na de seks
• Tijdens de menstruatieperiode
• En tijdens de eisprong (ovulatiepijn).

Diagnose vaststellen met een test

Naast het invullen van een vragenlijst (symptomencheck) kan de arts ook lichamelijk onderzoek doen zoals een echo en/of MRI-scan.

Doe hier de gratis online symptomen test

Behandeling/ Therapie

Een arts heeft meerdere mogelijkheden om symptomen en/of oorzaken van endometriose te behandelen.

• Pijnstillers zijn er om pijn te bestrijden bij actieve endometriose.
• Daarnaast kunnen hormoonbehandelingen ook het weefsel en de groei ervan beïnvloeden. Zo kunnen onder andere hormonen die de anticonceptiepil bevat er voor zorgen dat het weefsel dunner blijft, inactief wordt en minder klachten geeft. Ook de mirena spiraal kan dit effect geven. Soms worden sterker werkende hormonen (medicijnen) voorgeschreven (als het ware in de overgang brengen).
• Bij een operatie (chirurgie) worden actieve endometriosehaarden zoveel mogelijk verwijderd en verklevingen losgemaakt. Dit gebeurt meestal via een kijkoperatie (laparoscopie).

Wat kun je zelf doen?

1. Op het gebied van voeding is er zelfs een speciaal Endometriose dieet ontwikkeld, dat overigens erg lijkt op het voedingspatroon binnen de hormoonfactor. Het doel (van beide diëten) is vooral om het immuunsysteem zo min mogelijk te belasten en oestrogeendominantie te verminderen. Ook in onderzoek zijn er positieve effecten gevonden van een voedingspatroon zonder immuuntriggers zoals gluten op de endometriose (2).
2. Verminder oestrogeendominantie.
3. Slik op advies van een deskundige supplementen: DIM, n-acetyl-cysteine, curcuma longa, vitamine D3 (3), (4), (5).

Ir. Ralph Moorman

• Link naar Endometriose stichting: https://www.endometriose.nl/
• Link naar Endometriose dieet: https://endometriosedieet.nl/