Wat doet het spijsverteringsstelsel?

Wat is het spijsverteringsstelsel? Dit is een systeem in het menselijk lichaam dat zorg draagt voor de verwerking van voedsel. Het bestaat uit de mond, keel, slokdarmhoofd, slokdarm, maag, dunne darm, dikke darm, lever, galblaas en alvleesklier.

Tal van organen doen er mee

Wat je in je mond stopt, heeft invloed op je gezondheid. Logisch. Voeding levert voedingsstoffen voor je spieren, weefsels, hormonen en al het andere in je lijf. Maar wat er met dat voedsel gebeurt voordat je al die kostbare vitaminen en mineralen kunt opnemen en gebruiken, is ook behoorlijk belangrijk.

Het spijsverteringsstelsel bestaat – natuurlijk – uit je mond, maag en darmen. En dan nog de uitgang. Maar er doen nog meer organen mee!

Je spijsvertering begint niet, zoals je misschien denkt, in je mond. Het begint nog daarvóór: als je eten ziet of ruikt. Je kent het vast wel: je loopt rond etenstijd langs een restaurant en ruikt de heerlijke geuren die uit de keuken komen. Gelijk loopt het water je in de mond en begint je maag te knorren: je hele lichaam bereidt zich voor op het voedsel dat er straks – hopelijk – aan zal komen. Je komt in de spijsverteringsstand en er worden meer spijsverteringssappen aangemaakt: speeksel, maagzuur en enzymen, die straks helpen bij het omzetten van voedsel naar voedingsstoffen die je kunt opnemen en gebruiken. Dat is een heel andere stand dan bijvoorbeeld de stress-stand waarbij er meer energie naar de spieren en hersenen gaat en veel minder naar de spijsverteringsorganen.

De mond

Komt het eten eenmaal aan bij je mond, dan is het belangrijk om goed te kauwen. Hier moet het gebeuren: het voedsel moet goed fijn gemalen worden. Alleen dan kunnen de enzymen en bacteriën die later komen, er goed bij. Kauw je niet goed, dan neem je ook niet alle voedingsstoffen op – en dat is een beetje zonde van je mooie, dure, biologische groentepakket!

Goed kauwen heeft nog een andere functie. Via je mondslijmvlies neem je alvast een klein deel van de voedingsstoffen op. Zo weet je lichaam of je een maaltijd met veel vetten, veel koolhydraten of veel eiwitten aan het eten bent. Daar wordt de afgifte van spijsverteringssappen op afgestemd, zodat je het voedsel optimaal kunt verteren. Bovendien zit in je speeksel alvast wat van het enzym amylase, dat zetmelen helpt verteren.

Tip: Het is goed om zelf te koken en rust te nemen voor je maaltijd. Terwijl je de groenten snijdt en de geuren uit de pan ruikt, geef je je lichaam een signaal: ‘Er komt straks voedsel aan, zorg dat je dat optimaal kunt verteren’!

Wil je veel meer weten over het spijsverteringsstelsel en alle andere stelsels van de mens? Lees dan het boek Gezond van Kop tot Teen. Poepdokter Nienke Gottenbos leverde haar bijdrage aan dit hoofdstuk.