Het afweersysteem

Wat is het afweersysteem? Dit is een systeem in het menselijk lichaam dat ons beschermt tegen infecties, parasieten, bacteriën, schimmels en virussen.

Micro-organismen

Alle onderdelen en systemen in ons lichaam werken nauw met elkaar samen, zodat wij – in principe – optimaal kunnen functioneren. Dat superlijf van ons is helaas wel vatbaar voor indringers van buitenaf. Zo kunnen we door een virus of een bacterie goed ziek worden. In het dagelijks leven worden we continu blootgesteld aan allerlei virussen, schimmels en bacteriën.

Lik je je vingers af na het oppeuzelen van een lekker sinaasappeltje, schrok je per abuis een hele sloot bacteriën op die aan je vingers kleeft. En dat broodje met romige filet americain dat al een halve dag ligt te broeien op het aanrecht, dat kan nog wel toch? Blootstelling aan kwade bacteriën, parasieten en virussen hebben we lang niet altijd in de hand. Immers, deze duivelse micro-organismen zijn met het blote oog niet waar te nemen.

Om je overigens te behoeden voor een micro-organismen-fobie: die kleine rakkers zijn niet allemaal duivels, hoor. Er zijn er heel veel die onze ‘vriend’ zijn, mits zij zich op de goede plek in ons lichaam bevinden. En dat is dus niet in het bloed. Neem de microbiota, we kunnen niet zonder hen.

Je afweersysteem

Je kunt niet altijd weten of iemand een griepje onder de leden heeft, want het duurt soms even voordat een virus gretig in het rond grijpt. Wees niet bevreesd, want ons lichaam is uitgerust met een afweersysteem dat hard aan de slag gaat om ongenodigde gasten uit te roeien met behulp van een groot aantal cellen en moleculen. En dat is maar goed ook! Zouden we niet gewapend zijn met zo’n fantastische inwendige verdediging, dan zouden we binnen enkele uren onder de zoden liggen. Bacteriën en micro-organismen doen zich tegoed doen aan al die smakelijke lichaamssappen. Ze zijn immers overal!

En het is natuurlijk ook ondoenlijk om elke dag met allerlei ontsmettingsmiddelen aan de slag te gaan om een steriele omgeving voor jezelf te creëren. Mits je last hebt van bepaalde allergieën, doet dit je lichaam ook totaal geen goed. Juist door af en toe eens het gevecht aan te gaan met zo’n brutale bacterie, wordt ons afweersysteem sterker. Bovendien heb je veel bacteriën ook gewoon nodig!

Ons afweersysteem filtert boosdoeners ongenadig uit ons lijf. Bovendien is ons afweersysteem uitgerust met een olifantengeheugen. Zo kun je resistent zijn voor bepaalde virussen, omdat je lichaam hier al eerder afweerstoffen voor heeft geproduceerd en dus weet hoe het deze ziekteverwekkers te lijf moet gaan. Stond je eerder al perplex van de ingenieuze andere systemen, het afweersysteem met al zijn cellen en companen is een uitermate complex stelsel waar veel vaten, cellen en organen mee gemoeid zijn. Zo is er een hoofdrol voor de darmen en de lymfeklieren en zijn er behoorlijk wat cellen met vrij moeilijk uitspreekbare namen die alle tot het immuunsysteem behoren.

Wil je veel meer weten over het afweersysteem en alle andere systemen in het menselijk lichaam? Lees dan het gave boek Gezond van kop tot teen. Prof. Dr. Harry Wichers leverde zijn bijdrage voor dit hoofdstuk.