Welke supplementen heb ik nodig?

Auteur: Juglen Zwaan | Reacties:

Welke supplementen heb ik nodig

Aan Juglen Zwaan stel ik in dit interview vragen over het belang van een aantal supplementen bij de leefstijlfactoren voeding, sport en stress. Juglen is schrijver van onder andere De supplementenwijzer.

Wat zijn supplementen?

Het woord supplé vindt z’n oorsprong in het Frans en Latijn, wat zoiets als aanvulling betekent. Een supplement is dus een aanvulling op je normale gezonde voedingspatroon.

Wat zijn goede supplementen?

Er is een wildgroei van supplementen op de markt, maar lang niet allen zijn even zuiver. Soms kloppen de doseringen niet en soms kunnen supplementen zelfs vervuild zijn. Daarom is het slim om supplementen van grote en betrouwbare bedrijven te kopen. Zij testen hun producten over het algemeen op contaminaties (vervuiling) en de beloofde hoeveelheid actieve stoffen.

Kunnen supplementen ook gevaarlijk zijn?

Vroeger dacht men dat supplementen geen kwaad konden. Baat het niet, dan schaadt het niet werd er gedacht. Vermoedelijk omdat supplementen de naam hebben natuurlijk te zijn.

De meeste vitamines in supplementen komen niet uit groente en fruit, ze worden synthetisch gefabriceerd in een laboratorium. Dat heeft als voordeel dat het helemaal zuiver is, maar het nadeel is dat de stoffen soms niet helemaal natuur-identiek zijn. Dan moet de stof nog in het lichaam geactiveerd worden, iets dat bij sommige mensen mis kan lopen omdat ze niet over de juiste enzymen beschikken.

Bij vitamine B6 kan dit het geval zijn. Langere tijd te veel vitamine B6 kan schadelijk zijn voor het lichaam. We weten ook dat de vet oplosbare vitamines toxisch kunnen worden bij een teveel. Vooral vitamine A kan toxisch zijn voor de lever, maar ook vitamine D, E en K kunnen bij een structurele overmaat het normale functioneren van het lichaam ondermijnen. Daarnaast kunnen ook mineralen toxisch worden. IJzer kan zich gaan stapelen. Maar ook selenium kan giftig worden bij een overmaat.

Download online hormoontest

VOEDING

Welke voedingssupplementen heb ik echt nodig?

Veel mensen eten erg ongezond en kopen hun schuldgevoel af met een multivitamine preparaat. Er is weinig bewijs voor de noodzaak van zo’n ‘multi’. Wel is er veel bewijs dat de meeste Nederlanders baat hebben bij vitamine D, vitamine B12 en omega 3 supplementen.

  1. Nederland bevindt zich vrij hoog op het Noordelijk halfrond, waardoor de UV-kracht meestal te laag is om voor de aanmaak van vitamine D te zorgen. Wanneer UV-licht onze huid bereikt, kan ons lichaam zelf vitamine D aanmaken.
  2. Veel mensen eten geen of weinig vis. Soms omdat ze het niet lekker vinden, soms vanuit milieuoogpunt. Aangezien vis langeketen omega 3-vetzuren bevat, krijgen veel mensen een tekort hieraan. Tel daarbij op dat veel mensen bewerkte voedingsmiddelen eten met veel omega 6, en het wordt duidelijk dat de balans van de essentiële vetzuren omega 3 en omega 6 verstoord raakt. Suppletie van omega 3 kan deze balans weer herstellen.
  3. Vitamine B12 wordt alleen goed opgenomen als we voldoende maagzuur produceren. In maagzuur zit een stofje, Intrinsieke Factor (IF), wat voor de opname van vitamine B12 zorgt. Als een persoon door stress of ouderdom minder maagzuur aanmaakt, wordt de opname van vitamine B12 automatisch minder. Hierdoor hebben veel Nederlanders een tekort aan vitamine B12, waardoor suppletie voor velen aan te raden is.

Hebben vegetariërs extra suppletie nodig?

Vegetariërs (en veganisten in het bijzonder) raad ik altijd aan om zeker vitamine B12 te slikken. Vitamine B12 komt alleen in dierlijke producten voor zoals vlees, vis, zuivel en ei. Wanneer je dat (deels) uitsluit uit je dieet, wordt suppletie noodzakelijk. Je kunt een tijdje zonder vitamine B12, omdat je lever voor enkele jaren een voorraadje aanlegt. Is je vitamine B12 voorraad op, dan kunnen er klachten ontstaan. Een vitamine B12-tekort kenmerkt zich door neurale klachten. Een doof gevoel aan de tenen of vingertoppen of moeite hebben met het vinden van de juiste woorden.

Naast vitamine B12, hebben sommige vegetariërs behoefte aan extra ijzer. IJzer uit plantaardige voeding wordt namelijk lastiger opgenomen dan het ijzer uit vlees.

Een ander belangrijk element bij plantaardige voeding is dat het slim is om de inname van eiwitten in de gaten te houden. De kwaliteit van plantaardig eiwit is over het algemeen wat lager, waardoor er meer eiwit nodig is. Je kunt simpelweg meer plantaardige eiwitten eten, of dit suppleren. Plantaardige eiwitpoeder worden de laatste jaren steeds beter verkrijgbaar. Vaak zijn de eiwitten dan op basis van rijst, erwten of hennep.

Is er suppletie dat helpt bij het afvallen en aankomen?

Er bestaan geen supplementen die je sterk doen afvallen. Sommige supplementen kunnen het metabolisme iets verhogen, maar dat zet niet echt zoden aan de dijk. Er bestaan ook vezelsupplementen, zoals glucomannan, die voor verzadiging kunnen zorgen en daarmee overeten tegengaan. Veel mensen die af willen vallen doen aan calorie-restrictie. Wanneer iemand voor langere tijd heel laag in de calorieën gaat zitten, is het niet meer mogelijk om alle benodigde micronutriënten uit de voeding te halen. Een goede multi kan dan wel raadzaam zijn. Slim is dan om een multi te kiezen die niet extreem hoge doseringen bevatten.

Supplementen zijn niet de weg om in gewicht aan te komen, dan kun je beter naar voeding kijken. Een optie is om dan wat hoger in de koolhydraten te gaan zitten in combinatie met vet. Belangrijk is wel om te kijken waarom er sprake is van ondergewicht. Zo kan er mogelijk sprake zijn van coeliakie of een te snelle schildklier. Het zal je verbazen hoe vaak dit voorkomt en men van niks weet, omdat het nog niet is ontdekt. Veel mensen gaan niet snel naar de huisarts en lopen te lang rond met klachten.

Wil je meer weten over voedingssupplementen? Lees dan het boek De supplementenwijzer van Juglen Zwaan.

SPORT

Welke supplementen raad je sporters aan?

Het hangt ervan af in welke mate er wordt gesport. Bij lichte cardio of krachttraining volstaat het normale voedingspatroon. Ook het hormoonfactor dieet levert dan voldoende voedingstoffen voor herstel na training. Als er dagelijks heel fanatiek en veel gesport wordt, dan kan aanvulling in sommige gevallen een must worden.

Is er verschil in suppletie bij krachttraining (fitness) en duursport?

Bij krachttraining zijn vooral eiwitten en creatine goede supplementen om in te zetten. Creatine is erg goed onderzocht en kan helpen bij korte explosieve bewegingen. Eiwitten kunnen slim zijn om rond de training in te zetten, vooral wanneer er 4 – 5 keer per week wordt getraind en er niet voldoende tijd is om eiwitten toe te voegen aan het dieet. Ik zag pas iemand bij mij in de sportschool die eenmaal per week komt en vervolgens na een half uur training aan de bar ging hangen, vergezeld van een eiwitshake. Dat heeft weinig toegevoegde waarde, want ook een eiwitshake levert calorieën. Als afvallen je doel is, dan is deze benadering niet slim. Als aankomen in spiermassa je doel is, dan zijn extra calorieën wel welkom.

Bij mensen die veel aan duursport (cardio) doen, kan het slim zijn om de hoeveelheid elektrolyten en koolhydraten in de gaten te houden. Wanneer je te weinig koolhydraten tot je beschikking hebt, kun je op de lange duur een afname krijgen van spierweefsel. Bij veel zweten kun je mineralen kwijtraken. Dan is aanvulling wel handig, maar dat geldt over het algemeen pas bij inspanning langer dan 90 minuten. Eiwitten kunnen overigens ook bij duursport ingezet worden, zij het in mindere mate dan bij krachttraining.

Welke eiwitten raad je aan?

Veel krachtsporters slepen met grote bussen eiwitpoeder. Wanneer je heel veel sport, kan dit zeker verstandig zijn. Ik zie vaak mensen die af en toe in de sportschool komen en vervolgens meer kletsen dan sporten. Dan is aanvulling erg overdreven. Sommige mensen nemen dan extra eiwitten, misschien omdat het een gevoel geeft van vooruitgang.

Te veel eiwitten kunnen echter schadelijk zijn voor het lichaam. Maar voor mensen die serieus bezig zijn met opbouw en sport, is suppletie met eiwit geen overbodige luxe. Vooral wanneer er een vegan dieet in het spel is, want dan wordt er enerzijds minder eiwit gegeten en anderzijds zijn de plantaardige eiwitten van een lagere kwaliteit.

  • Veel eiwitpoeder is whey, oftewel wei in het Nederlands. Wei is een restant van de kaasproductie. Melk bevat twee belangrijke soorten eiwitten: caseïne (80%) en wei (20%). Het is de wei-fractie die voor deze poeders wordt gebruikt. Wei is bijzonder hoog in belangrijke vertakte-keten aminozuren (BCAA’s) zoals leucine, isoleucine en valine, maar bevat ook een hoge hoeveelheid cysteïne. Leucine is het meest anabole (groeibevorderende) aminozuur. BCAA’s komen veelvuldig in spierweefsel voor en zijn dan ook onderdeel van het herstel en opbouw van spierweefsel.
  • Van proteïnepoeders bestaan meerdere typen. Allereerst concentraat, dat voor 70 – 80% uit eiwit bestaan en voor de rest uit melksuiker en vet. Hierdoor smaakt het wel goed. Dan kennen we nog de isolaat, wat een eiwitpercentage kent van 90%. Het bevat wat minder melksuiker en vet, maar smaakt nog prima. Dan hebben we nog de hydrolysaat. Dit is als het ware voorverteerd, waardoor het snel wordt opgenomen. Het zorgt ook voor grotere pieken in de bloedsuikerspiegel. Hierdoor wordt er meer insuline aangemaakt, dat ook voor spiergroei kan zorgen. Een voordeel van proteïneshakes is dat ze verzadigend kunnen werken en daarmee snacken en overeten tegengaan.

Hip zijn de plantaardige eiwitten. Dan raad ik een combinatie aan van rijst met erwten, omdat deze elkaar aanvullen. Beiden beschikken niet over een volwaardig aminozurenprofiel, maar tezamen leveren ze verrassend genoeg precies wat het lichaam nodig heeft. Een voordeel van plantaardige eiwitten is dat ze milder zijn voor de nieren en het lichaam. Ik vind het een zoektocht naar een lekkere plantaardige eiwitpoeder. Ik heb wel eens een plantaardige eiwitpoeder gehad, waarvan de smaak me aan karton deed denken.

Welke supplementen kan ik tegen spierpijn nemen?

Er is helaas geen wondermiddel tegen spierpijn. Het beste kun je ervoor zorgen dat je spieren in een goede conditie zijn, dan wordt spierpijn tot het minimum beperkt. Er zijn wel wat supplementen bekend die een klein effect laten zien en het spierherstel kunnen bevorderen. Creatine, carnitine en vitamine C laten volgens onderzoek een klein effect zien.

STRESS

Welke supplementen raad je aan voor meer energie/ tegen vermoeidheid?

Het supplementeren van vitamines en mineralen kunnen alleen meer energie geven als je een tekort hebt. Heb je dat niet, dan kom je uit bij de adaptogenen. Adaptogenen werken stabiliserend. Ze geven energie bij een tekort en remmen af bij een teveel. Een adaptogeen die bekend staat als stressverlagend is ashwagandha. In onderzoek kwam duidelijk naar voren dat ashwagandha in staat is het stresshormoon cortisol in het bloed te verlagen. Andere supplementen die, zij het iets minder krachtig dan ashwagandha, tegen stress werken zijn magnesium, rhodiola en ginkgo biloba.

Welke supplementen raad je aan tegen angst, depressie en om stress te verminderen?

We weten sinds kort dat angsten, depressie en stress voort kunnen komen uit een verstoorde darmflora. Het tijdelijk slikken van een probioticum kan daarom een slimme keuze zijn. Zeker na antibioticagebruik is dat aan te raden. Zorg wel altijd voor een breedspectrum probioticum met het liefst bifido-bacteriën erin. Van deze laatste is aangetoond dat ze effect hebben in het lichaam. Tegen depressie kan een omega 3 supplement met EPA en DHA interessant zijn. Dit kan dan een algenolie of visolie supplement zijn. De laatste tijd zie ik ook steeds vaker saffraan als mogelijk supplement tegen depressie in de medische literatuur voorbijkomen. Verder zijn zink en kurkuma het proberen waard.

3 BEAUTY KLACHTEN

1) Hoe krijg je een betere huid?

Bij een tekort is vitamine A heel interessant, dat merk je meestal aan dat je een droge huid hebt. Om de aanmaak van collageen in de huid te bevorderen is vitamine C erg belangrijk. De huid kan overigens ook ontstoken raken, met klachten als acne als gevolg. Dan zou ik B-vitamines aanraden en dan niacine (B3) in het bijzonder. B3 werkt als een ontstekingsremmer en kan de bloedsomloop verbeteren. Wanneer de bloedsomloop is verbeterd, kunnen afvalstoffen worden afgevoerd. Vaak zien we dat de huid achteruitgaat bij veel stress. Stress doet een beroep op onze vitamine B5 voorraad. Ik raad altijd aan om vitamine B als complex te slikken. De reden is dat de B-vitamines samenwerken een tekort van verschillende B-vitamines vaak hand in hand gaan.

Voorbeeld acne

Het ontstaan van acne kan vele oorzaken hebben.

  1. Het kan zijn dat de huid onvoldoende wordt gereinigd, waardoor de talgkliertjes van de haarzakjes verstopt raken met olie en dode huidcellen. Feitelijk is een puistje een blaasje in de huid dat is gevuld met pus. Pus bestaat op zijn beurt weer uit witte bloedcellen en bacteriën.
  2. De oorzaak kan ook hormonaal zijn. Dan wordt er onder invloed van hormonen veel vet geproduceerd, waardoor de bactierie Propionibacterium acnes (P. Acnes) zich kan voeden en lokaal voor ontstekingen kan zorgen. Zeker wanneer het lichaam al in de ontstekingsstand staat. Met omega 3 vetzuren kunnen ontstekingen weer worden teruggedrongen. In geval van acne adviseren onderzoekers om 10 weken lang omega 3 in de vorm van EPA en DHA te slikken. Dit kan visolie zijn of algenolie.
  3. Een tekort aan vitamine E en zink kunnen ook een oorzaak van acne zijn. Aan de andere kant kan het veelvuldig slikken van vitamine B12 acne juist weer aanjagen.
  4. Als we kijken naar voeding, dan zijn pieken in de bloedsuiker door koolhydraten zeer verdacht. Volg naast het slikken van supplementen dus altijd een dieet met minder koolhydraten. Het hormoonfactor dieet is hierbij ideaal, want daar is geen plaats voor geraffineerde koolhydraten die de bloedsuiker doen stijgen. Langzame koolhydraten die vergezeld gaan veel vezels zijn wel toegestaan. Het mooie aan het hormoonfactor dieet is dat het ook zuivel afraadt. Zuivel wordt ook in verband gebracht met het ontstaan van acne.

Acne bestrijden is dus een combinatie van een aantal dingen absoluut niet doen en een aantal dingen juist weer wel. Vergeet niet om ook de eerdergenoemde niacine (B3) bij acne in te zetten.

2) Hoe krijg je beter haar?

Er bestaat geen magisch pilletje om binnen een paar weken over de volle bos van Jan Vayne te bezitten. De kwaliteit van je haren zijn nu eenmaal ook van genetische factoren afhankelijk. Toch weten we dat stress zeer destructief kan zijn voor je kapsel. Misschien wel omdat stress roofbouw pleegt op je nutriëntenreserves.

De belangrijkste vitamine voor je haren, is vitamine A. Het haar is het snelst groeiende weefsel van het lichaam. Vitamine A zorg bovendien voor de aanmaak van sebum, een natuurlijke bevochtiger van je haar. Een overdosis vitamine A kan overigens ook weer zorgen voor haaruitval, dus balans is hier het sleutelwoord. Verder zijn de b-vitamines heel belangrijk voor de productie van haar. Eén B-vitamine die eruit springt is biotine. Biotine komt gelukkig in veel voedingsmiddelen voor, dus tekorten aan deze stof is zeldzaam. Een tekort die vaker voorkomt is Vitamine C. We eten massaal te weinig groente en fruit. Vitamine C speelt een sleutelrol in de aanmaak van het eiwit collageen. Collageen is onderdeel van de structuur van haar. Daarnaast zorgt vitamine C ook voor bescherming tegen vrije radicalen. Vrije radicalen kunnen de groei van nieuw haar in de weg staan.

Blog: Vitamine C1000 mg of C2000 mg?

Voorbeeld haaruitval

We weten dat mensen met een lage ferritinewaarde (ijzerstatus) in het bloed, vaker te kampen hebben met haaruitval. IJzer zomaar suppleren kan gevaarlijk zijn, omdat je lichaam zich niet van dit mineraal kan ontdoen. Laat je ijzerwaarde daarom altijd even vaststellen, alvorens je tot suppletie van ijzer over gaat. Haaruitval kan komen door tekorten aan biotine, zink, koper, vitamine A, vitamine C en vitamine E. Haaruitval kan ook het resultaat zijn van een trage schildklier. In dat geval zou je weer aan selenium, vitamine B12, magnesium en jodium kunnen denken.

3) Hoe krijg je betere ogen?

Een volkswijsheid is dat worteltjes goed zijn voor de ogen. Het idee is dat de betacaroteen (oranje kleurstof) dan door het lichaam wordt omgezet naar retinol (=actieve vitamine a). Daar zit al het woord retina in, het netvlies. Hoewel het volgens de huidige inzichten waar blijkt, kun je nog beter direct retinol slikken om je ogen te ondersteunen. Het is vooral krachtig bij nachtblindheid. Carotenen blijken heel goed voor de ogen. Naast betacaroteen is astaxanthine een krachtige antioxidant die volgens onderzoekers op meerdere manieren de ogen kunnen ondersteunen. Het kan de retina beschermen tegen de schadelijke werking van UV-licht. Ook kan het de oogboldruk verlagen. Ook quercetine kan de retinale cellen beschermen.

In de ogen komt bijzonder veel EPA en DHA omega 3 vetzuren voor. Het is dus slim om deze te slikken. Dit kan met name bij diabetes een slimme zet zijn. Wetenschappers noemen dat ook de stof GLA (Gamma-linoleenzuur) tegen droge ogen kan beschermen. GLA werkt ontstekingsremmend. Ook vitamine E kan helpen de gezondheid van de ogen te verbeteren. Vitamine E is een in vet oplosbare vitamine. Aangezien in de ogen veel omega 3 vetten voorkomen, kan vitamine E oxidatie tegengaan. Als laatste is het mineraal zink een must voor de ogen. Zink komt heel veel voor in dit weefsel. Vitamine A en zink werken in vele opzichten samen, waardoor dit duo belangrijk is om in de gaten te houden. De inname van alcohol kan zowel vitamine A en zink in het lichaam doen afnemen. Om deze reden kun je maar beter zuinig aan doen met alcohol.

3 HORMOONKLACHTEN

1) Welke suppletie raad je aan rond de zwangerschap?

Het begint allemaal met zwanger raken. Dat is voor velen niet zo eenvoudig vandaag de dag. Infertiliteit (onvruchtbaarheid) komt in Nederland bij 1 op de 5 stellen voor. Het wil in feite zeggen, dat er in het eerste jaar geen sprake is van een zwangerschap. Naast leefstijl (voldoende slaap, gezond gewicht, geen alcohol, geen sauna, stress reduceren etc.) kunnen voeding en supplementen een rol spelen.

Ik beperk mij even tot het supplementenadvies om de vruchtbaarheid te verbeteren. Tegen ovulatoire onvruchtbaarheid kan een goede multi ondersteunend werken. Normaal ben ik geen voorstander van multi’s, maar rond de zwangerschap kan het ondersteunend werken volgens de medische literatuur. Zorg er dan altijd voor dat ze niet te hoog zijn gedoseerd, maar dat er wel vitamine E, B6 en foliumzuur in zitten. Dan denk ik ook voor vrouwen aan ijzer in combinatie met vitamine C. De vitamine C is op zichzelf een antioxidant, maar het zorgt ervoor dat het ijzer beter wordt opgenomen. Eventueel nog monnikspeper.

Bij mannelijke onvruchtbaarheid zijn er weer andere supplementen aan te raden. Denk aan D-Aspariginezuur. Dit aminozuur is vooral aanwezig in bepaalde klieren, zoals de testikels, maar ook in sperma en zaadcellen. Verder is het mineraal zink erg belangrijk bij de productie van het zaad. Andere opties zijn ook kruiden zoals Tribulus terrestris, fenegriek en ashwagandha (Withania somnifera). Deze laatste is een medicinaal kruid dat in India (ayurveda) al eeuwenlang wordt gebruikt om de mannelijke vruchtbaarheid te vergroten, dit doordat het de testosteronproductie stimuleert. Tribuluswortel kan de erectiefunctie en het libido verbeteren volgens onderzoek. Fenegriek kan het testosteronniveau bij de man verhogen. Deze laatste kun je proberen, maar ik vind het bewijs ervoor wat minder sterk. Zowel mannen als vrouwen zouden maca kunnen proberen. In de medische literatuur zijn onderzoekers er erg positief over. Vooral het libido kan door maca verbeterd worden. Ook niet verkeerd bij een kinderwens lijkt me!

Verschil voor, tijdens, na de zwangerschap

Voor en tijdens de eerste 3 maanden van de zwangerschap is het van belang om foliumzuur te slikken, om zo de kans op geboorteafwijkingen te verkleinen. Foliumzuur kun je altijd het beste in de natuurlijke vorm van folaat (5-MTHF) slikken. Tijdens de zwangerschap zijn ijzer, vitamine D en omega 3 vetzuren van groot belang. Met name omega 3 vetzuren zijn van groot belang voor de gezondheid van het kind. Tijdens de zwangerschap zou ik kruidenpreparaten of multi’s met kruiden even links laten liggen. Deze zijn vaak niet onderzocht en kunnen mogelijk ongunstig zijn voor het verloop van de zwangerschap. Supplementen met te veel vitamine A wordt ook afgeraden, omdat het dan voor geboorte defecten kan zorgen. Ook met vitamine E kun je beter oppassen. Een overmaat aan deze vitamine wordt weer geassocieerd met buikpijn en voortijdige breuk van de vruchtwaterzak.

Belangrijk om nog even te noemen: tijdens de zwangerschap wordt de behoefte aan eiwit verhoogd. Normaal is het advies om per kilogram lichaamsgewicht 0,8 gram eiwit te nuttigen, maar bij een zwangerschap is dat 1,1 gram per kilogram lichaamsgewicht. Bij een veganistisch dieet stijgt dit overigens nog verder.

2) Welke supplementen tijdens de overgang?

Veel vrouwen krijgen rond hun vijftigste te maken met de overgang. Deze tijd duurt een paar jaar en dat kan best lang zijn, zeker omdat twee derde van deze vrouwen klachten ervaart. Klachten als opvliegers, nachtelijk zweten, stemmingswisselingen, prikkelbaarheid en vermoeidheid worden het meest gemeld. In eerste instantie denk ik meteen aan de fyto-oestrogenen. Fyto-oestrogenen zijn natuurlijk voorkomende plantaardige verbindingen die de effecten van oestrogeen in het lichaam kunnen nabootsen. Daarom kunnen ze helpen bij het in evenwicht brengen van je hormonen. De hoge inname van fyto-oestrogenen in Aziatische landen zoals Japan zou wel eens de reden zijn dat menopauzale vrouwen hier zelden opvliegers melden (hoewel het natuurlijk ook altijd nog genetisch zou kunnen zijn). Fyto-oestrogenen zitten rijkelijk in lijnzaad en soja.

In supplementvorm zou je kunnen kiezen voor genisteïne. Een veelbelovend supplement tegen de klachten tijdens de menopauze is zwarte zilverkaars. Verder zou je kunnen denken aan calcium en vitamine D, want hormonale veranderingen tijdens de menopauze kunnen ervoor zorgen dat de botten verzwakken, waardoor het risico op osteoporose toeneemt. Calcium en vitamine D zijn gekoppeld aan een goede gezondheid van de botten, dus het is belangrijk om voldoende van deze voedingsstoffen in je dieet te hebben. Wees overigens zuinig met calcium, want calciumpieken in het bloed kunnen voor calcificatie van de aderen zorgen. Wat dat betreft is calcium uit voeding beter, want dat wordt gelijkmatiger opgenomen. Vitamine D slikken is wel slim, zeker in de winter.

3) Welke extra’s bij PCOS?

Het polycystische eierstoksyndroom (PCOS) wordt vaak gekenmerkt door onregelmatige menstruaties of helemaal geen menstruatie. Vrouwen met PCOS hebben meestal meerdere cysten in hun eierstokken, veroorzaakt door een overproductie van mannelijke (androgene) hormonen. Ongeveer 50 procent van de vrouwen met deze aandoening heeft last van (ernstig) overgewicht. Veel voorkomende symptomen zijn acne, overmatige haargroei en mannelijke kaalheid. Vooral insulineresistentie komt veel in deze groep voor.

Inositol is een B-vitamine die insulineresistentie kan helpen verminderen. Het kan ook helpen de vruchtbaarheid in sommige gevallen te verbeteren. In het geval van inositol wordt meestal Myo-inositol bedoeld. Dit is een klein molecuul dat structureel vergelijkbaar is met glucose. Het is betrokken bij de cellulaire communicatie. Het blijkt vooral effectief te zijn bij hogere doseringen (200 – 4000 mg), de behandeling van insulineresistentie bij PCOS heeft vaak al baat bij normale standaarddoseringen. Daarnaast zijn chroom en Ceylon kaneel interessant om de bloedsuikerspiegel te stabiliseren.

Ralph’s favoriete supplementen

Dit is de suppletie die Ralph regelmatig gebruikt. Je kan ze bestellen door op de link te klikken:

Wil je meer weten over voedingssupplementen? Lees dan het boek De supplementenwijzer van Juglen Zwaan.

Deel de blog op:

Over de schrijver

Juglen Zwaan is spreker en schrijver over voeding en gezondheid. Schreef de boeken De supplementenwijzer, De voedingswijzer en De receptenwijzer. Studeerde Voeding & gezondheid aan de Open Universiteit. Hij onderzoekt kritisch en combineert moderne wetenschap met eeuwenoude kennis.

hormonen in balans e-book

Gratis e-book!

Maar liefst 69 pagina's: + hormoon test + 18 lekkere recepten + 10 gezonde dagschema's (tevens aanmelding voor mijn nieuwsbrief).

Door mij aan te melden geef ik toestemming om mijn gegevens te verwerken zoals beschreven in onze privacy verklaring

Your data is safe with us

Abonneer
Laat het weten als er
6 Reacties
Nieuwste
Oudste
Inline feedbacks
Bekijk alle reacties

Ik vind dit goede info,ik heb hier iets aan.

Ik lees verder niets terug over het gebruik van vitamine K, ik dacht dat deze altijd hand in hand ging met gebruik van vitmine D, juist wanneer je deze in hoge dosis gebruikt? Ik ben benieuwd wat uw visie hierop is?!

Hallo Juglen,
Wat vind jij van een multi voor kinderen?

Hallo, graag wil Weten hoeveel van verschillende vit. Heb je nodig voor een normaal volwassen mens?
Is heel erg verwarrend bij kopen van vitamine pillen,..kunt u een lijst met vitamines + eenheden voor mij doorsturen?
Alvast bedankt,

Hallo Juglen,
Bedankt voor je informatie.
Kun je mij ook advies geven voor supplementen. Ik ben veganist en heb fybromyalgie en misschien z v crohn.
Vriendelijke groet

Hoi Anoniem, dank voor je vraag. Op basis van deze summiere gegevens kan ik helaas geen goed en degelijk advies geven. Het beste kun je even contact opnemen met een goede orthomoleculaire arts bij jou in de buurt. Deze kun je vinden via https://mbog.nl/. Deze arts kan dan je dieet, leefstijl, medische historie en klachten naast elkaar leggen en zo nodig ondersteunen met supplementen. Ik wens je heel veel succes op je zoektocht, Juglen